Chłodnica to jeden z podstawowych elementów każdego auta. Jak rozpoznać nieprawidłowości w działaniu układu chłodzącego oraz czy możliwe jest samodzielnie poradzenie sobie z nimi?
Kilka słów o chłodnicy
Chłodnica, jak nazwa elementu słusznie wskazuje, służy do chłodzenia działających silników spalinowych w czasie ich pracy. Zachowanie odpowiedniej temperatury jest niezbędne do optymalnego funkcjonowania całego zespołu systemów. Przegrzanie silnika może skutkować groźną awarią, która finalnie może cię wpędzić w niemałe koszty.
Do sprawnego chłodzenia silnika niezbędna jest ciecz. Najczęściej używa się roztworów glikolu monoetylenowego o różnym stężeniu, doraźnie często dodaje się do niego wody, aby utrzymać odpowiedni poziom płynu. Poprzez specjalnie wydrążone kanaliki w głowicy silnika oraz bloku przepływa ciecz, której zadaniem jest doprowadzenie elementów do odpowiedniej temperatury. Następnie płyn, poprzez pompę wodną napędzaną przy pomocy paska rozrządu lub paska klinowego z wału korbowego, dostaje się ponownie do chłodnicy.
Budowa samej chłodnicy przypomina gęste ożebrowanie z pionowych i poziomych cienkich rurek. Zwiększa to w znaczący sposób powierzchnię przez którą nagromadzone ciepło może być odprowadzane. Dodatkowym czynnikiem przyspieszającym proces jest przepływ powietrza. W czasie jazdy służy ku temu powietrze wpadające przez przedni wlot – co bardzo ważne, nie jest ono jeszcze ogrzane przez pracę silnika, dzięki czemu znakomicie spełnia swoje funkcje. Podczas postoju chłodzenie cieczy wspomaga specjalnie zaprojektowany w tym celu wentylator.
Najczęstsze objawy uszkodzonej chłodnicy
Pierwszym czynnikiem wskazującym na problemy z chłodnicą jest wskaźnik temperatury silnika umieszczony na pulpicie kierowcy. On sam bardzo rzadko ulega jakimkolwiek awariom, dzięki czemu można mu dalece ufać. Jeżeli twoje auto nie posiada tak dokładnego przyrządu, z pewnością znajduje się w nim chociaż lampka zapalająca się w przypadku zbytniego wzrostu temperatury w obrębie układu chłodzącego. Jej uruchomienie jest jedynie znakiem ostrzegawczym, nie wolno go jednak lekceważyć. Za najkorzystniejsze rozwiązanie uważa się natychmiastowe zatrzymanie pojazdu oraz otwarcie pokrywy maski – uważaj jednak, gdyż może być ona już bardzo nagrzana. Jeśli nie jesteś w stanie od razu się zatrzymać, warto włączyć ogrzewanie wewnątrz pojazdu, które „zabierze” część ciepła z okolicy silnika.
Poważniejszym objawem może być np. dymienie spod maski. W takim wypadku bezwzględnie należy zatrzymać pojazd i pracę silnika. Jeśli masz taką możliwość, warto również otworzyć pokrywę maski. Do takich sytuacji dochodzi jednak zwykle, gdy zawiedzie system wczesnego ostrzegania.
Warto dodać także, że doświadczeni kierowcy znakomicie znający swoje auto są w stanie rozpoznać nieprawidłową pracę układu chłodzącego zanim zapali się kontrolka. Jest to możliwe poprzez obserwację obrotów silnika oraz pozostałych parametrów jego pracy.
Opisy najczęstszych awarii oraz usterek systematycznie publikowane są na serwisie teamtotal.pl.
Poszukiwanie źródła usterki układu chłodzącego
Najczęstszymi uszkodzeniami systemu są cieknąca lub nieszczelna chłodnica. Nim jednak dotrzesz do takiej diagnozy, koniecznie sprawdź kilka prostszych rozwiązań, które mogą dotyczyć napotkanej przez ciebie usterki.
Pierwszym krokiem, jaki powinieneś podjąć, jest kontrola ilości płynu chłodzącego. Na każdym zbiorniczku znajdują się dwie wartości graniczne: minimum i maksimum. Jeżeli ubytek jest minimalny, niemal pewnikiem jest nieszczelność, której powodem może być zarówno cieknąca chłodnica, jak i przewody. Bardziej problematyczny byłby jednak całkowity brak płynu chłodzącego, który sugeruje poważniejsze uszkodzenia. Po uzupełnieniu braków w zbiorniczku wyrównawczym należy jak najszybciej udać się do mechanika, by znaleźć źródło problemu. Jeśli nie jest to cieknąca chłodnica, poszukiwania warto kontynuować w okolicy nagrzewnicy, która może dodatkowo zwiększać odparowywanie płynu.
Najbardziej niepokojący jest jednak całkowity brak wycieku. Problemem nie jest wtedy uszkodzona chłodnica sama w sobie, źródła przegrzania należy szukać gdzie indziej. Zwykle jest nim uszczelka pod głowicą, która może powodować wyciek płynu chłodniczego do silnika bądź oleju. W takim wypadku jedynym rozwiązaniem jest bezpośrednia kontrola oleju – jego brązowa lub jasna barwa potwierdzi przykre przypuszczenia.
Uszczelka głowicy może być również objawem zatkanej chłodnicy. Wskazywać na to może podwyższony poziom płynu w zbiorniczku wyrównawczym lub nawet jego wylewanie. Pamiętaj jednak, iż awaria tego typu może minąć po krótkim czasie sama, jeśli jej powodem było jedynie zapowietrzenie całego układu chłodniczego. W takim wypadku wymiana uszczelki jest oczywiście zbędna.
Jeżeli cieczy chłodzącej nie ubywa ani nie ma jej w nadmiarze, chłodnica mogła zostać zatkana owadami, liśćmi i innymi zabrudzeniami. Niesprawny wentylator natomiast nie będzie w stanie w dostatecznym stopniu ochłodzić cieczy, co będzie skutkowało zapaleniem się odpowiedniej kontrolki. Mógł zawieść także termowłącznik, który odpowiada za uruchomienie wiatraka po osiągnięciu danej temperatury.
Bardzo łatwo możesz samodzielnie zdiagnozować zatkany termostat. Jeśli po uruchomieniu silnika samochód się grzeje, a chłodnica w tym czasie pozostaje zimna, winowajca jest już niemal na pewno znany. Równie zimny będzie także wąż górny odpowiadający za odprowadzenie płynu chłodzącego do chłodnicy. Awarii może ulec również pompa wody, jednak dzieje się to stosunkowo rzadko. Pamiętaj, że nie da się określić jej stanu za pomocą jedynie oglądania, dlatego też zwykle wymienia się ją podczas naprawy rozrządu.
