W dzisiejszych czasach postęp technologiczny dokonuje się dosłownie na naszych oczach. Każdego dnia powstają coraz lepsze modele smartfonów, urządzeń RTV i AGD wyposażonych w udoskonalone funkcje, nie mówiąc o samochodach czy komputerach. Jeśli chcemy na bieżąco śledzić doniesienia ze świata techniki i korzystać z najnowszych technologii, musimy mieć dostęp do najświeższych wiadomości z tej dziedziny. Ogromną rolę odgrywają w tym tłumacze techniczni.
Tłumaczenia tekstów technicznych zalicza się do tłumaczeń specjalistycznych, ponieważ aby móc je profesjonalnie wykonywać, tłumacz musi nie tylko znakomicie władać językami, z których i na które tłumaczy, lecz także dobrze znać tematykę i specyfikę konkretnej branży. Nie da się poprawnie przełożyć np. instrukcji obsługi kruszarki urobku wykorzystywanej w górnictwie bez zrozumienia, na jakiej zasadzie działa taka maszyna, czy deklaracji zgodności z odpowiednimi dyrektywami UE bez znajomości tych unijnych przepisów i stosowanego w nich słownictwa.
Cechy szczególne tłumaczeń technicznych
Do charakterystycznych cech tekstów technicznych należą: używana w nich specyficzna terminologia, precyzyjność i duża powtarzalność. Często bowiem są to dokumenty sporządzane zgodnie z pewnymi wzorcami i obowiązującymi normami. To sprawia, że tłumacz wyspecjalizowany w przekładzie tego typu tekstów powinien się kierować zupełnie innymi kryteriami niż np. tłumacz literatury czy tekstów reklamowych. U tłumacza technicznego ważniejsza niż talent pisarski jest dokładność i spójność – np. nazwa danego elementu budowy urządzenia musi być konsekwentnie tłumaczona tak samo w całej dokumentacji, bo w przeciwnym wypadku powstanie niepotrzebny chaos terminologiczny.Do najczęściej tłumaczonych dokumentów technicznych należą instrukcje obsługi, instrukcje montażu czy specyfikacje techniczne. Zawsze kiedy kupujemy nowe urządzenie czy mebel do samodzielnego montażu, w pudełku znajdziemy ulotkę lub książeczkę z najważniejszymi informacjami na temat jego budowy, przeznaczenia, funkcji, konserwacji itp. Zazwyczaj jest ona wielojęzyczna, a każda wersja została przygotowana według identycznego schematu i zawiera takie same ilustracje.
Wiele tekstów technicznych to dokumenty konstrukcyjne czy najróżniejsze dokumentacje naukowo-techniczne, które składają się z części opisowej oraz wykresów i rysunków technicznych. W tego typu tłumaczeniu należy zawrzeć także te dodatkowe elementy, czyli legendy do schematów czy podpisy na planach. Warto również wspomnieć o tym, że np. w przypadku tłumaczenia katalogu prezentującego ofertę danego producenta ważne jest zachowanie układu graficznego, tak aby klient miał jednakowe foldery w różnych językach. W takiej sytuacji dużą rolę odgrywa współpracujący z tłumaczem grafik komputerowy czy specjalista DTP, który odpowiednio przygotuje materiały dla drukarni.
Jeszcze inną grupę dokumentów technicznych stanowi dokumentacja SIWZ, czyli specyfikacje istotnych warunków zamówienia, wymagane podczas przetargów. Aby móc je dobrze przetłumaczyć, tłumacz powinien znać przepisy prawa zamówień publicznych.
Tłumaczenia techniczne wykonuje się również dla mediów, np. do programów telewizyjnych pokazujących tajniki wytwarzania rozmaitych przedmiotów i sprzętów codziennego użytku, a także na potrzeby targów czy wystaw prezentujących nowinki techniczne.
W przypadku tekstów technicznych, podobnie jak przy specjalistycznych opracowaniach naukowych czy medycznych, dominującym językiem, w którym porozumiewają się osoby działające w branży, jest angielski. Dlatego statystycznie najwięcej tłumaczeń technicznych wykonuje się z właśnie z języka angielskiego lub na język angielski.
Zaplecze terminologiczne tłumacza technicznego
Tylko doświadczony tłumacz, który doskonale operuje słownictwem branżowym i wie, jakie określenie jest najczęściej używane w danej dziedzinie, może zapewnić najwyższą jakość przekładu tekstów technicznych. Przykładowo, angielskie słówko „dressing” w kontekście stolarskim będzie oznaczać ‘struganie’, w rolniczym – ‘zaprawianie nasion’, w terminologii poligraficznej – ‘obłamywanie ilustracji’, we włókiennictwie – ‘klejenie’, ‘szlichtowanie’, a w górnictwie – ‘obrywkę’. W tłumaczeniu nie można więc zastosować pierwszego określenia podanego w słowniku, tylko trzeba zawsze dobrać jak najlepszy odpowiednik używany konkretnej branży. A do tego konieczna jest wiedza merytoryczna tłumacza.Aby zachować spójność terminologiczną, tłumacze tekstów technicznych chętnie korzystają z tzw. CAT?ów, czyli oprogramowania ułatwiającego proces przekładu (ang. computer-assisted translation). CAT?y, dzięki temu, że sukcesywnie gromadzą w swojej pamięci już przełożone przez tłumacza teksty, rozpoznają powtarzające się fragmenty i pokazują, jaki odpowiednik w danym języku został przyjęty wcześniej. Ponadto w tych programach można budować własne bazy terminologiczne i tworzyć wielojęzyczne słowniczki.
Komu najlepiej powierzyć tłumaczenie techniczne?
Tłumaczenia techniczne powinien wykonywać specjalista świetnie znający tematykę, której dotyczy dany tekst. Oprócz doskonałego posługiwania się parą języków, w obrębie których robi przekład, musi on jeszcze posiadać odpowiednią wiedzę merytoryczną. To sprawia, że zawód tłumacza technicznego często wykonują inżynierowie mający doświadczenie w kontaktach z fachowcami z innych krajów, którzy ukończyli uczelnię techniczną za granicą i znają specjalistyczną terminologię typową dla danej branży. Ich umiejętności i kompetencje sprawiają, że są w stanie zapewnić najwyższej jakości przekład, który będzie brzmiał naturalnie w danym języku.Jeżeli mamy do przetłumaczenia tekst techniczny i zależy nam na jakości, najlepiej zlecić przekład biuru tłumaczeń, w którego zespole współpracowników znajdują się specjaliści w dziedzinie, której ten materiał dotyczy.
Tekst powstał we współpracy z INTERTEXT multilingual communications, wiodącą firmą w branży tłumaczeń z 30-letnim doświadczeniem. Pełną ofertę tłumaczeń technicznych możesz sprawdzić na stronie https://intertext.com.pl/tlumaczenia-techniczne/.