Krótkowzroczność jest gwałtownie rosnącym problemem, dotykających coraz więcej coraz młodszych ludzi. Amerykańska Akademia Okulistyki (AAO) i Brien Holden Vision Institute (BHVI) szacują, że do 2050 roku połowa ludzkości będzie obciążona tą wadą wzroku[1], a Światowa Organizacja Zdrowia już alarmuje że niekorygowana krótkowzroczność jest najczęstszą przyczyną upośledzenia widzenia[2]. Przewiduje się również, że częstość występowania krótkowzroczności u dzieci wzrośnie znacząco w wyniku zmiany ich stylu życia, spędzania większości czasu na korzystaniu z urządzeń cyfrowych, czytaniu i wykonywaniu innych czynności w bliży, wykazując coraz mniejsze zaangażowanie w aktywności ruchowe na zewnątrz. Dodatkowo, do powstania i progresji krótkowzroczności u najmłodszych przyczynić się mogą uwarunkowania środowiskowe czy genetyczne. Już teraz w Polsce – według najnowszego badania przeprowadzonego przez SW Research na zlecenie firmy Hoya - 62% dzieci ze stwierdzoną wadą wzroku zmaga się właśnie z krótkowzrocznością.
Należy zwrócić uwagę na to, że pogłębiająca się krótkowzroczność niesie za sobą nie tylko konieczność zmiany szkieł, ale przede wszystkim poważne ryzyko wystąpienia chorób oczu grożących ślepotą, takich jak makulopatia czy odwarstwienie siatkówki. A im większa wada wzroku, tym to ryzyko wzrasta gwałtownie. Zatem ważna jest świadomość, że krótkowzroczność to nie tylko konieczność korzystania z korekcji wzroku, ale także prawdopodobieństwo rozwoju niebezpiecznych chorób. Ponadto, im młodszy wiek pojawienia się krótkowzroczności u dziecka, tym progresja wady może postępować szybciej i w efekcie jej wielkość po zaprzestaniu rozrostu gałki ocznej będzie znacząco wyższa. Stąd istotne jest jak najszybsze wykrycie wady i zastosowanie odpowiedniego sposobu spowalniania progresji krótkowzroczności.
Jakie sygnały powinny zaniepokoić rodzica? Przede wszystkim problemy z koncentracją w szkole, mrużenie oczu przy spoglądaniu na dal, pocieranie oczu, bóle głowy niepowiązane z innymi przyczynami czy brak entuzjazmu podczas ulubionych zabaw. To mogą być pierwsze symptomy krótkowzroczności. Warto wówczas zweryfikować na badaniu u specjalisty ochrony wzroku czy dziecko zmaga się właśnie w krótkowzrocznością. W takim przypadku zastosowanie pełnej korekcji wzroku często przynosi dziecku ulgę w zgłaszanych problemach, a do tego poprawia się jego ostrość widzenia.
Do tej pory jako główny sposób korygowania krótkowzroczności stosowano klasyczne soczewki okularowe jednoogniskowe. Jest to rozwiązanie bezpieczne i łatwe do zastosowania u każdego dziecka. Co prawda, nastolatkowie chętniej chcą korzystać z korekcji soczewkami kontaktowymi, jednak to okulary są zawsze podstawową formą korekcji.
Niestety, dowiedziono, że zastosowanie klasycznych szkieł może stymulować oczy do dalszego rozrostu gałki ocznej, a tym samym do pogłębiania się krótkowzroczności[3]. A progresja tej wady wzroku wiąże się nie tylko z gorszym widzeniem i częstą zmianą mocy soczewek w okularach. Wydłużająca się gałka oczna stanowi coraz poważniejsze ryzyko zmian chorobowych na siatkówce oka. Aby zminimalizować to niebezpieczeństwo od lat okuliści i optometryści badają metody pozwalające spowolnić rozrost gałki ocznej. Do tej pory w Polsce dostępne były głównie 2 metody o potwierdzonej wysokiej skuteczności: zakraplanie oczu atropiną oraz stosowanie ortokeratologicznych soczewek kontaktowych. Oba sposoby są jednak obarczone możliwymi powikłaniami np. reakcjami alergicznymi, światłowstrętem czy trudnościami w aplikacji. Potrzebne było zatem rozwiązanie wolne od problemów związanymi z metodami inwazyjnymi, ale o podobnej skuteczności.
Takim rozwiązaniem jest soczewka okularowa stworzona do korekcji i spowolniania rozwoju krótkowzroczności u dzieci – MiYOSMART. Mimo, że jest to soczewka okularowa, to jej budowa została zmodyfikowana, tak by spowalniać rozrost gałki ocznej (poprzez zastosowanie technologii D.I.M.S.). Jest to rozwiązanie bezpieczne, łatwe w stosowaniu i nieinwazyjne, a przy tym o podobnej skuteczności co stosowanie atropiny czy ortokeratologii. Dowiedziono, że soczewki okularowe z technologią D.I.M.S. spowalniają progresję krótkowzroczności średnio o 60%, w porównaniu ze standardowymi soczewkami jednoogniskowymi[4].
Choć dopiero dotarły do Polski, soczewki MiYOSMART na rynku światowym są obecne od 2018 roku, co daje już ogląd jak rodzice i dzieci reagują na to rozwiązanie oraz jak wygląda zadowolenie z jego zastosowania. Do tej pory już ponad 500 000 dzieci skorzystało z soczewek MiYOSMART. To rozwiązanie zdobyło uznanie nie tylko użytkowników, ale również branży optycznej. Soczewka MiYOSMART otrzymała Gold Prize, Grand Award i Special Gold Award w 2018 roku na Międzynarodowych Targach Wynalazków w Genewie oraz została nagrodzona SILMO d’Or w kategorii Widzenie podczas targów Silmo Paris Optical Fair w 2020 roku.
Dla rodzica nie ma nic ważniejszego od zdrowia i dobrego samopoczucia jego dziecka. To naturalne, że chce aby dobrze się rozwijało, było w dobrej kondycji i pełne energii. Każda wada wzroku może wpływać na harmonijny rozwój dziecka, szczególnie krótkowzroczność. Dlatego ważne jest zapobieganie pojawieniu się tej wady przez naukę dobrych nawyków pracy, czyli jak najmniej czasu spędzanego na patrzeniu na bliskie odległości, oraz jak najwięcej czasu spędzanego na aktywnościach na świeżym powietrzu. A jeśli wada wzroku już się pojawiła, są już w Polsce obecne sposoby spowalniania rozwoju krótkowzroczności, które są nie tylko skuteczne, ale przy tym bezpieczne i chętnie wybierane przez rodziców.
[1] Global Prevalence of Myopia and High Myopia and Temporal Trends from 2000 through 2050
Holden, Brien A. et al., Ophthalmology, Volume 123, Issue 5, 1036 - 104
[2] The impact of myopia and high myopia. Report of the Joint World Health Organization-Brien Holden Vision Institute Global Scientific Meeting on Myopia. (2015).
[3] Benavente-Pérez A, Nour A, Troilo D. Axial eye growth and refractive error development can be modified by exposing the peripheral retina to relative myopic or hyperopic defocus. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2014 Sep 4;55(10):6765-73. doi: 10.1167/iovs.14-14524. PMID: 25190657; PMCID: PMC4209715.
[4] Lam CSY, Tang WC, Tse DY, et al. Defocus Incorporated Multiple Segments (DIMS) spectacle lenses slow myopia progression: a 2-year randomised clinical trial. British Journal of Ophthalmology 2020;104:363-368.