Pomimo nazwy "zasiłek macierzyński", z tego świadczenia mogą korzystać również ojcowie dzieci. Tymczasem przejęcie przez mężczyznę obowiązku opieki nad narodzonym dzieckiem wciąż uchodzi za rzadkość, chociaż i tak dane dotyczące ojców na macierzyńskim w Płocku są lepsze niż dla Radomia czy Siedlec.
Maksymalny okres pobierania zasiłku macierzyńskiego po urodzenia jednego dziecka wynosi 52 tygodnie. Część tego czasu mogą przejąć mężczyźni.
- Okazuje się, że ojcowie niechętnie korzystają z tej możliwości - twierdzi regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa mazowieckiego, Piotr Olewiński.
Jakie są zasady? Podstawowy zasiłek macierzyński, który pobiera się po urodzeniu jednego dziecka, trwa 20 tygodni. Faktyczne, zgodnie z przepisami, to okres niemal w całości zastrzeżony dla matki, ale... To kwestia porozumienia między rodzicami dziecka, ponieważ istnieje możliwość, aby kobieta mogła wcześniej wrócić do pracy. W praktyce wygląda to tak, że ostatnie 6 tygodni z 20 może wykorzystać ubezpieczony ojciec dziecka. Nie jest to jednak często spotykane. Według danych z mazowieckich oddziałów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w 2018 r. wypłacono zasiłki macierzyńskie za ten okres tylko 1,8 tys. mężczyzn. Jednocześnie w tym samym okresie zasiłek pobrało prawie 60,9 tys. kobiet.
- Bezpośrednio po urlopie macierzyńskim zarówno matka, jak i ojciec dziecka mogą przejść na urlop rodzicielski, który trwa maksymalnie 32 tygodnie - przypomina Piotr Olewiński. - Zasiłek macierzyński za okres tego urlopu wykorzystywany jest przez mężczyzn dość rzadko. W 2018 r. mazowieckie placówki ZUS wypłaciły go ojcom tylko w 857 przypadkach, podczas gdy w tym samym okresie skorzystało z niego aż 68,1 tys. matek. Urlop rodzicielski wykorzystuje się w całości lub częściach stanowiących wielokrotność tygodnia, przy czym co do zasady każda z części powinna przypadać po poprzedniej. Co ciekawe, z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego rodzice mogą korzystać także równocześnie, ale łączny czas przysługujący obojgu nie może przekroczyć 32 tygodni w przypadku opieki nad jednym dzieckiem. Może być to więc np. 16 tygodni wspólnego urlopu rodzicielskiego.
Mężczyźni stawiają na tacierzyński
Jeśli macierzyński zdominowały matki, to ojcowie, którzy chcą spędzić czas ze swoim niedawno narodzonym dzieckiem, najczęściej decydują się świadczenie tylko dla ojców, czyli na tacierzyński. Olewiński dopowiada: - Statystyki pokazują, że jest jeden zasiłek cieszący się ogromną popularnością u mężczyzn. Chodzi o zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego, czyli tzw. tacierzyński. W 2018 r. otrzymało go aż 29 tys. mężczyzn z województwa mazowieckiego. Zasiłek ten jest jednak specyficzny, ponieważ pobierać go może jedynie ojciec dziecka. Co więcej, wraz z ukończeniem przez nie 24. miesiąca życia niewykorzystana część urlopu ojcowskiego bezpowrotnie przepada.
Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego przysługuje ubezpieczonemu mężczyźnie, niezależne od świadczeń, z których korzysta matka. Może trwać 2 tygodnie, podczas których tata otrzymuje świadczenie z ZUS. Przepisy dopuszczają wykorzystanie go w całości lub dwóch tygodniowych częściach.
Płock – północna część województwa mazowieckiego:
Podstawowy zasiłek macierzyński: 378 mężczyzn, 10 105 kobiet
Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego: 101 mężczyzn, 10 979 kobiet
Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego: 4 896 mężczyzn
Radom – południowa część województwa mazowieckiego:
Podstawowy zasiłek macierzyński: 197 mężczyzn, 6 944 kobiety
Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego: 70 mężczyzn, 7 557 kobiet
Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego: 3 329 mężczyzn
Siedlce – wschodnia część województwa mazowieckiego:
Podstawowy zasiłek macierzyński: 199 mężczyzn, 6 801 kobiet
Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego: 59 mężczyzn, 7 412 kobiet
Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego: 3 339 mężczyzn