To była ornitologiczna sensacja, kiedy w gnieździe sokołów na kominie Orlenu pojawił się drapieżnik objęty ścisłą ochroną z powodu zagrożenia wyginięciem. Ptak był dotychczas niezwykle rzadko widziany w naszym kraju. Tymczasem w płockim gnieździe samica nawet złożyła cztery jaja. Ten zeszłoroczny lęg raroga z płockiego ORLEN-u został przekazany do Muzeum Przyrodniczego Uniwersytetu Wrocławskiego.
Są osoby, które śledzą co się dzieje u Verwy i Rafika - naszej pary sokołów ulokowanej w gnieździe na terenie Orlenu. Można to robić na bieżąco w internecie. Przypomnijmy - dwa lata temu nasza para coraz częściej miewała gościa w postaci raroga, który próbował przejąć gniazdo sokołów umieszczone na ponad 160-metrowym kominie elektrociepłowni. Z początku ptak został przepędzony, później sytuacja się zmieniła i samica raroga - nazwana Raszką - w 2018 r. złożyła cztery jaja w płockim gnieździe. W tym czasie Verwa i Rafik znaleźli sobie nowe lokum, sokoły osiedliły się w innej budce lęgowej usytuowanej na drugim kominie - instalacji Clausa znajdującej się na terenie płockiego zakładu produkcyjnego.
Teraz jedyny w Polsce pełen lęg raroga trafił do Muzeum Przyrodniczego we Wrocławiu. Wrocławskie Muzeum ma już w swojej kolekcji jaja niemal wszystkich ptaków krajowych zebranych w drugiej połowie XX wieku. Kolekcja jaj obejmuje ponad 11,2 tys. okazów, przy czym ich największym skarbem jest zachowana w całości skorupa jaja wymarłego mamutaka, które mogły mierzyć ponad 3 m wysokości i ważyć od 350 do 500 kg (jaja mamutaka osiągały do 34 cm długości i około 70 cm obwodu, a ich waga przekraczała 9 kg). Lęgu raroga jak dotąd jednak nie posiadali, dlatego zgłosili się do PKN Orlen. Z racji, że to drugi taki przypadek w historii polskiej ornitologii (za pierwszym razem jaja były znalezione na południu Polski), okazy posłużą do celów badawczych i zostaną udostępnione miłośnikom przyrody. Ornitolodzy stwierdzili, że nie były one zalężone, dlatego też zgodnie z naturą zostały przez samicę porzucone. Jaja nie mogły zostać w gnieździe, ponieważ uległyby zepsuciu. Zrobiono wydmuszki, które można przedstawić do celów naukowych i edukacyjnych. Trudno też takie jaja pozyskać nie tylko dlatego, że ptak od Polski upodobał sobie bardziej Czechy i Słowację. Gniazda zakłada na półkach skalnych bądź próbuje przejmować gniazda innych ptaków, jak było w przypadku pary płockich sokołów Verwy i Rafika.
Raróg jest jeszcze rzadszym gatunkiem niż znajdujące się także pod ścisłą ochroną sokoły wędrowne. W dodatku gniazduje na Słowacji i w Czechach. Skoro jednak jego populacja powoli wzrasta, to jest szansa na częstsze wizyty tego ptaka również w Polsce.
W roku 1999 na terenie zakładu produkcyjnego PKN Orlen umieszczono dwie budki lęgowe. Pierwszą na kominie Zakładowej Elektrociepłowni, a drugą na ponad 220-metrowym kominie Instalacji Clausa. Pierwszy lęg ptaków pojawił się w maju 2002 roku. Od tego czasu na terenie płockiej rafinerii sokoły wychowały już 42 pisklęta. Zdaniem sokolników to najdłużej produktywne stanowisko w Polsce, gdyż nieprzerwanie każdego roku ptaki wyprowadzały młode, co dla tego gatunku jest rzadkością.
Na przełomie 2015/2016 roku zainstalowana została nowa budka lęgowa na kominie Instalacji Odsiarczania Spalin zakładowej elektrociepłowni wyposażona w termometr i kamery, umożliwiające ciągły monitoring sokołów. Gniazdującą parę sokołów opiekujących się jajami w budce lęgowej zainstalowanej na kominie można obserwować on-line poprzez stronę www.orlen.pl w zakładce Odpowiedzialny Biznes/Gniazdo sokołów oraz na stronie Stowarzyszenia na Rzecz Dzikich Zwierząt - www.peregrinus.pl.
[ZT]21964[/ZT]
