Dziś rusza festiwal. Poznajmy Themersona

Wernisażem wystawy Nicka Wadley’a rozpoczyna się dziś kolejna, trzecia edycja Transgranicznego Festiwalu Sztuk im. Stefana Themersona. Będą panele naukowe, spektakle, projekcie filmów i wystawy. Nie zabraknie też warsztatów na stole trickowym Themersonów w Jagiellonce, w której uczył się artysta.

Paradoksalnie Stefan Themerson i jego dokonania w dziedzinie filmu, poezji i innych dziedzin sztuki, mimo że ceniony na świecie, jest wciąż bardzo mało znany Płocku, swoim rodzinnym mieście. Transgraniczny Festiwal Sztuk jego imienia ma tę sytuację zmienić i choć jest imprezą niszową, dzięki tym wysiłkom coraz więcej osób o Themersonie i jego żonie Franciszce w ogóle usłyszało. Dziś rozpoczyna się trzecia odsłona projektu - jak zwykle nie zabraknie paneli naukowych, spektakli teatralnych (zostanie wystawiony m.in. Beckett), projekcji filmów i wystaw. W tym roku tematem przewodnim SkArPy jest film oraz wszelkie zjawiska z nim związane, tj. sztuka videoclipu, videoarty, filmy eksperymentalne i warsztaty na stole trickowym S. Themesona. Festiwal organizują Ratusz i POKiS, współorganizatorami są natomiast Książnica Płocka, Młodzieżowy Dom Kultury, Muzeum Mazowieckie, Płocka Galeria Sztuki, Teatr Dramatyczny w Płocku, Archiwum Państwowe w Płocku oraz L.O. im. Wł. Jagiełły w Płocku.

Stefan Themerson, artysta awangardowy, pisarz, filmowiec, filozof, teoretyk i kompozytor urodził się w Płocku w 1910 r. Był synem Mieczysława Themersona, znanego i cenionego w międzywojniu płockiego lekarza, a także społecznika , który był jednym z założycieli Czarnego Dworu, czyli kompleksu baraków zbudowanych z jego inicjatywy za publiczne pieniądze dla biedoty i bezdomnych, co w latach 20., 30. było absolutnie nowatorskim spojrzeniem na pomoc społeczną. Stefan Themerson uczył się w Jagiellonce, potem wyjechał do stolicy na studia, najpierw studiował fizykę, potem przeniósł się na architekturę. W Warszawie poznał przyszłą żonę, Franciszkę, studentkę malarstwa i grafiki. Pobrali się w 1931 r., spędzili razem całe życie, kochając się i wspólnie tworząc dzieła z pogranicza różnisz sztuk. Zaczęli od filmu - ich pierwszym dziełem stworzonym jak i kolejne produkcje u siebie w domu przy użyciu nowatorskich technik była „Apteka”, film, w którym zamiast typowych dla tego czasu konwencjonalnych opowieści o miłości lub komedii z Charliem Chaplinem, pojawiła się czysta abstrakcja, co wówczas było zjawiskiem absolutnie nowatorskim. Potem kręcili kolejne filmy, dziś są one uważane za klasykę filmu eksperymentalnego i awangardowego. Ponadto organizowali pokazy filmów, wydawali pismo o filmie, w którym sami również publikowali swoje teksty teoretyczne, m.in. o kinie awangardowym. Stefan Themerson napisał też kilkanaście ciekawych książek dla dzieci, a także powieści, esejów i wierszy (wszystkie z ilustracjami Franciszki), stworzył też operę semantyczną. Wydawali je w założonym przez siebie w 1948 r. w Londynie, w którym mieszkali od połowy wojny, wydawnictwie Gaberbocchus Press (nazwa pochodzi o imienia smoka z „Alicji w krainie czarów”).

Stefan Themerson zmarł w Londynie we wrześniu 1988 r. Dwa miesiące po śmierci Franciszki.

SkArPa zaczyna się dziś, w środę o 17.00 w Galerii Kreski w Płockiej Galerii Sztuki, w której odbędzie się wernisaż wystawy Nicka Wadley’a, przyjaciela Themersonów, z nieprezentowanymi nigdy wcześniej w Polsce pracami tego artysty. Dwie godziny później w teatrze zostanie wystawiony monodram „Ostatnia taśma” Samuela Becketta w reż. Piotra Bogusława Jędrzejczaka (dyrektor festiwalu SkArPa). W czwartek od 11.00 będą trwały warsztaty plastyczne, projekcje filmów, warsztaty na stole trickowym pod kierunkiem Małgorzaty Sady (specjalistki od Themersonów), warsztaty archiwalne w Archiwum Państwowym, w muzeum zostanie też otwarta wystawa o Themersonie i jego żonie, a wieczorem zaplanowano koncert w sali widowiskowej POKiS. W piątek otwarcie kolejnej wystawy - tym razem w Książnicy, potem zabawa uliczna przed MDK i przegląd filmów Braci Quay, a w sobotę pokazy filmów, promocja wydawnictwa i jeszcze jeden koncert. Szczegółowy progam zobacz a naszym kalendarium>>


Fot. POKiS