Wypłaty jeszcze nie było, a świadczenie już pod ostrzałem. Polska będzie się tłumaczyła przed sądem?

Renta wdowia: miało być wsparcie, jest wykluczenie

Od początku obowiązywania nowych przepisów Zakład Ubezpieczeń Społecznych odnotował ponad 761 tysięcy wniosków o tzw. rentę wdowią. Aż 89 procent z nich złożyły kobiety – nic dziwnego, to one częściej dożywają późnego wieku, zostają wdowami i muszą radzić sobie finansowo bez wsparcia partnera.

System zakłada wybór jednej z dwóch opcji:

• 100% własnej emerytury + 15% renty po zmarłym małżonku, lub

Choć na pierwszy rzut oka to korzystne rozwiązanie, krytycy alarmują: całe grupy kobiet – samotnych, porzuconych, nigdy niezamężnych – zostały wykluczone ze wsparcia tylko dlatego, że nie były w formalnym związku.

Kto nie dostanie renty? Samotność wyklucza z systemu

Zgodnie z przepisami, prawo do renty wdowiej przysługuje osobom, które:

• przekroczyły odpowiedni wiek (55 lat dla kobiet, 60 lat dla mężczyzn),

To oznacza jedno: brak małżeństwa = brak prawa do świadczenia. Nawet jeśli kobieta żyła przez lata w nieformalnym związku, wychowała dzieci i dzieliła życie z partnerem – nie ma podstaw do otrzymania renty wdowiej.

"Tracimy ćwierć miliona złotych" – mówią kobiety

Najostrzejszą krytykę formułuje ruch Emerytura-solo, który mówi wprost o dyskryminacji. Ich zdaniem system premiuje wyłącznie kobiety w formalnych związkach, całkowicie pomijając te, które były samotne, porzucone lub doświadczyły przemocy.

„Tracą przez to średnio około 250 tys. zł ze składek rentowych” – alarmują aktywistki.
„Utrwala patriarchalne podejście, w którym państwowa pomoc na starość przysługuje wyłącznie tym, które były w formalnych związkach” – czytamy w komunikacie inicjatywy.

Państwo milczy. Kobiety szukają sprawiedliwości w Strasburgu

Emerytura-solo wysłała ponad dwa tysiące pism do instytucji państwowych – bezskutecznie. Brak odpowiedzi ze strony władz zmusił kobiety do złożenia skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

W skardze wskazano na:

• naruszenie praw człowieka,

Trybunał w Strasburgu ma ocenić, czy polskie prawo łamie unijne standardy i prawa obywatelskie.

Renta wdowia dopiero w 2028? Kobiety nie chcą czekać

Ministerstwo Rodziny zapowiada, że ewentualne zmiany mogłyby wejść w życie najwcześniej w 2028 roku – i to tylko wtedy, jeśli zostaną uznane za „konieczne”. Tymczasem już 1 lipca ruszają pierwsze wypłaty świadczeń – ale tylko dla tych, którzy spełnili warunki. Pozostałe kobiety zostają bez wsparcia.

Renta wdowia a systemowa dyskryminacja kobiet

Spór o rentę wdowią to coś więcej niż tylko sprawa finansowa. To symboliczna walka o równość, sprawiedliwość i uznanie dla kobiet, które przez lata żyły poza schematem tradycyjnego małżeństwa.

„Walczymy nie tylko o świadczenie, ale o uznanie naszej drogi życiowej” – podkreślają aktywistki z Emerytura-solo.

Podsumowanie: najważniejsze fakty

• 761 tys. wniosków o rentę wdowią wpłynęło do ZUS – 89% złożyły kobiety.