Pobrano próbki materiału kostnego ze znajdujących się w katedrze pochówków przedstawicieli dynastii Piastów. Jednym z elementów większego projektu, który może nam przybliżyć dawną dynastię panującą, będą rekonstrukcje twarzy wykonane na podstawie trójwymiarowych skanów czaszek.
Zaczynali od listy, na której było ok. 500 miejsc na terenie Polski z możliwymi pochówkami Piastów. W większości przypadków okazało się, że grobowce były zniszczone bądź szczątki zupełnie przemieszane z późniejszymi. Opisy znanych grobów sprawdzali po kolei, czy te są zgodne z rzeczywistością. I tu już zdarzały się niespodzianki... Czasem trumny były puste, w innym miejscu nawet trumien nie znaleźli. Innym razem oczekiwali szczątków mężczyzny, a zastali kości należące do kobiety. Był również przypadek, kiedy odkryli zamiast jednego, dwa szkielety.
Minęło kilka lat, ustali 30 miejsc, gdzie spoczywają szczątki Piastów. Jak wyjaśniał Polskiej Agencji Prasowej, prof. Marek Figlerowicz z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu, wciąż nie pobrano próbek ze szczątków Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego na Wawelu.
- Nie pobraliśmy próbek z tego względu, że wymagałoby to silnej ingerencji w architekturę katedry. Rozważamy, czy jest to uzasadnione.
Za bardzo obiecujące uznał szczątki Piastów z płockiej katedry, gdzie oprócz władców Polski: Władysława I Hermana (1043-1102) i Bolesława III Krzywoustego (1086-1138), spoczywają również szczątki 14 piastowskich książąt mazowieckich (i księżniczki litewskiej). - W Płocku czekały nas zaskoczenia. Tylko królowie spoczywali w kamiennej trumnie, a pozostali Piastowie - pod posadzką w kościelnej krypcie. Na podstawie wstępnych analiz wiemy już, że poszczególne szkielety nie zostały właściwie przyporządkowane. Na szczęście analizy pobranych próbek DNA najprawdopodobniej pozwolą przywrócić im właściwą tożsamość - mówił Figlerowicz w wywiadzie.
[ZT]13774[/ZT]
- W imieniu Diecezji Płockiej oraz Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk uprzejmie informujemy, że przy okazji prac konserwatorskich, architektonicznych i archeologicznych prowadzonych w latach 2018 i 2019 w bazylice katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku pobrane zostały próbki materiału kostnego ze znajdujących się w tym kościele pochówków przedstawicieli dynastii Piastów. Decyzję o wyrażeniu zgody na pobranie próbek poprzedziły konsultacje przeprowadzone z grupą ekspertów powołaną specjalnie w tym celu przez księdza biskupa Piotra Liberę. Przewodniczył jej pan prof. Henryk Samsonowicz - czytamy w opublikowanym na stronie Diecezji Płockiej komunikacie. - Próbki pobrano zarówno z Kaplicy Królewskiej, jak i z krypty pod Kaplicą, na koszt prowadzących badania. W prace związane z otwarciem krypty pod Kaplicą Królewską zaangażowane było specjalistyczne przedsiębiorstwo Monument Service.
Pobrane próbki obecnie są poddawane wszechstronnym badaniom (w tym datowaniu oraz analizom DNA) w ramach projektu zatytułowanego „Dynastia i społeczeństwo państwa Piastów w świetle zintegrowanych badań historycznych, antropologicznych i genomicznych”, który pod kierownictwem prof. dr hab. Marka Figlerowicza realizowany jest w Instytucie Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk oraz na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Projekt finansuje Narodowe Centrum Nauki. - Zaplanowane w projekcie badania szczątków kostnych Piastów obejmują także rekonstrukcje twarzy dokonywane na podstawie trójwymiarowych skanów czaszek.
Prace powinny zostać zakończone do grudnia 2020 r. Wyniki badań będą przedstawione podczas konferencji prasowej, która miałaby się odbyć w Płocku.
O Kaplicy Królewskiej, w tym o szczątkach dawnych władców, więcej pisaliśmy tu:
[ZT]15280[/ZT]
Kim byli Piastowie? Pojawiały się nawet hipotezy dotyczące ich skandynawskiego lub wielkomorawskiego pochodzenia. Historyczne zagadki czekają na rozwiązania. W tym wszystkim podpowiedzią ma być szczątki należące do męskich przedstawicieli rodu. To ze względu na chromosomy płciowe. Kobiety mają chromosomy XX, z kolei mężczyźni - XY. Tylko mężczyźni mają chromosom Y. Na podstawie analizy tego chromosomu można stwierdzić, czy ludzie pochodzą z tej samej linii męskiej. Niestety wystarczy jedna zdrada małżeńska i kolejni męscy potomkowie mają już inny chromosom Y, dlatego w trakcie badań należało uzyskać wzorcowy chromosom Y, przebadać szczątki co najmniej kilku Piastów, najlepiej żyjących w możliwie odległych punktach czasowych. Próbki DNA pobrano z grobów Piastów m.in. w Opolu, Lubiniu i Warszawie. Niekoniecznie zawsze od dawnych władców, próbko pobrano również od członków rodzin. Starano się, aby próbki pochodziły z całego okresu panowania Piastów, począwszy od Mieszka I po ostatnich przedstawicieli dynastii (męska linia utrzymała się do 1675 r., ostatnią Piastówną była księżniczka legnicka Karolina, która zmarła w 1707 r.)
Okazało się, że dla pobranych próbek chromosom był różny. - Wygląda na to, że dzieje dynastii Piastów mogły być bardziej zagmatwane, niż sądziliśmy. Być może udało się nam odnotować niewierność żon. Nie wiemy, jednak na jakim etapie mogło do tego dojść i czy sprawa dotyczy tylko jednej z odnóg dynastii. Nadal badamy próbki - dopowiadał Figlerowicz w rozmowie z dziennikarzem PAP. Żeby było ciekawiej, naukowcy pobrali próbkę z relikwiarza, w którym miałaby się znajdować kość dłoni pierwszego króla Polski, Bolesława Chrobrego. Z tą próbką zestawią próbki pobrane od władców pochowanych w płockiej katedrze i w innym miejscach w Polsce. Gdyby chromosom się zgadzał, można by z dużym prawdopodobieństwem uznać, że w relikwiarzu faktycznie zdeponowano szczątki dawnego władcy, koronowanego w 1025 r.
