Przykład Czech z początku lipca pokazuje, jak kruche są systemy codziennego funkcjonowania. Przestały działać bankomaty, tramwaje, metro i pociągi, a w windach uwięzieni zostali ludzie. Sklepy przyjmowały płatności wyłącznie gotówką. Sytuacja była powtórką z kwietniowego blackoutu w Hiszpanii, Portugalii, części Francji i Belgii, kiedy w kilka sekund z systemu zniknęło 15 GW mocy, paraliżując lotniska, internet i telefonię komórkową. Tylko osoby posiadające fizyczne pieniądze mogły funkcjonować normalnie.
Bank centralny Holandii sugeruje posiadanie w domu 200–500 euro, natomiast Riksbank – 170 euro. To równowartość tygodniowych wydatków na podstawowe potrzeby. Instytucje finansowe podkreślają, że warto być przygotowanym na sytuacje nagłe, takie jak cyberatak, awaria systemu bankowego lub zakłócenia w transporcie i dostawach.
Polska perspektywa – gotówka jako element bezpieczeństwa
W naszym kraju nie ma oficjalnych wytycznych dotyczących minimalnych rezerw, ale rośnie świadomość znaczenia gotówki. „Jesteśmy krajem frontowym, a gotówka pełni rolę, której nic nie może zastąpić w sytuacji ataku cybernetycznego” – mówił latem zeszłego roku prezes NBP Adam Glapiński. Po wybuchu wojny na Ukrainie przed bankomatami tworzyły się kolejki. W Polsce przyjmuje się, że tygodniowe wydatki można pokryć kwotą 500–1000 złotych, co pozwala zachować spokój i zapewnia dostęp do środków w nagłych przypadkach.
Zgodnie z doniesieniami „Faktu”, po atakach rosyjskich dronów odnotowano zwiększone wypłaty gotówki w oddziałach i z bankomatów. Paweł Bednarz z biura prasowego Alior Banku stwierdził: „Zaobserwowaliśmy niewielki wzrost wypłat gotówki z kont klientów, ale zmiana ta nie była znacząca”. Banki podkreślają, że monitorują sytuację na bieżąco, by w razie potrzeby móc szybko reagować i zapewnić płynność finansową klientom.
Ekspert od survivalu – ile gotówki warto mieć?
Ppłk Dariusz Paździoch, ekspert od survivalu, wskazuje: „Różnie może być z systemem bankowym”. W jego ocenie najlepiej przygotować równowartość miesięcznych wydatków. „Trzymana w skarpecie kwota może się wahać od 3 do 6 tysięcy złotych, zależnie od tego czy mowa o singlu, czy na przykład o rodzinie z dwójką dzieci” – mówi wojskowy.
Rekordowy obrót gotówką w Polsce
Na koniec sierpnia 2025 roku wartość gotówki w obiegu osiągnęła 443 miliardy złotych, co oznacza wzrost o 7,4 proc. w porównaniu z początkiem roku. Szacuje się, że do końca grudnia 2025 roku suma ta wzrośnie o około 10 proc. w stosunku do 2024 roku. „Zaledwie 3 proc. tej ogromnej kwoty znajduje się w kasach instytucji finansowych. Cała reszta – czyli zdecydowana większość – krąży między gospodarstwami domowymi” – komentuje Paweł Szałamacha, członek zarządu NBP.
W obiegu znajduje się dziś 3,3 miliarda banknotów. Najwięcej jest nominałów 100 zł i 200 zł – po około miliard sztuk każdego. Popularność zdobywa również banknot 500-złotowy – w rękach Polaków znajduje się już 95 milionów sztuk.
Plecak ewakuacyjny i gotówka w kryzysie
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa przypomina, że każdy obywatel powinien być przygotowany na nagłe sytuacje. W plecaku ewakuacyjnym powinny znaleźć się radio zasilane bateriami, latarka, podstawowe dokumenty, zapas wody i jedzenia o długim terminie przydatności oraz gotówka w drobnych nominałach. To może okazać się nieocenione w przypadku awarii systemów cyfrowych lub przerwy w dostawie prądu.
Komentarze (0)