Zasiłek pogrzebowy. Komu przysługuje i czy jest szansa na urealnienie stawki?

Ile kosztuje pogrzeb? Jednoznacznej odpowiedzi nie ma. To zależy od wielu czynników - czy ciało będzie kremowane czy nie, czy mamy gotowe miejsce pochówku czy nie (różne są też ceny na różnych cmentarzach), trumny i urny też są w najróżniejszych cenach. Wiadomo jednak, że nie ma szans, żeby 4 tys. złotych pokryły wydatki związane z pochówkiem - zwłaszcza po wzroście cen związanych z inflacją. 

- 4 tys. złotych to niewielka część wydatków związanych z pogrzebem - mówi nam pani Irena, która kilka miesięcy temu pochowała w Płocku męża. - Zasiłek wystarczył na pokrycie kosztów domu pogrzebowego, niewiele zostało. Gdzie koszty miejsca na cmentarzu, kosztów ceremonii? Pieniądze trzeba mieć nawet po śmierci - kwituje. 

Czy jest szansa na urealnienie stawki zasiłku pogrzebowego? Interpelację w tej sprawie złożyła poseł Urszula Nowogórska z Polskiego Stronnictwa Ludowego z okręgu nr 14 (Nowy Sącz) w październiku tego roku. Okazuje się, że Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej analizuję tę sprawę. 

- Obecnie w resorcie rodziny i polityki społecznej trwają szczegółowe analizy, dotyczące możliwości zmiany wysokości zasiłku pogrzebowego, tak by jego wysokość uwzględniała z jednej strony ponoszone koszty pogrzebu, z drugiej zaś możliwości finansowe Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i budżetu państwa, zasilającego co roku FUS dotacją uzupełniającą poziom przychodów ze składek do poziomu wydatków na świadczenia z ubezpieczenia społecznego - odpowiedział Stanisław Szwed, sekretarz stanu w ministerstwie. 

Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyliczył, że od stycznia 2022 roku w województwie mazowieckim wypłacił ponad 47 tys. zasiłków pogrzebowych na kwotę 190 mln złotych. Co ciekawe o wypłatę zasiłku starać może się nie tylko najbliższa rodzina zmarłego, ale każda osoba, która udowodni że poniosła wydatki związane z pogrzebem. 

- Wysokość zasiłku pogrzebowego wynosi 4 tys. zł, choć nie w każdym przypadku.  Jeżeli pogrzeb organizuje członek rodziny, zasiłek przysługuje w pełnej wysokości bez względu na wysokość poniesionych kosztów pogrzebu, czyli 4 tys. zł. Jeżeli pogrzeb organizuje ktokolwiek inny np. dom pomocy społecznej, lub osoba, która nie jest członkiem rodziny to zasiłek jest wypłacany w wysokości poniesionych kosztów związanych z pochówkiem, nie wyższych jednak niż 4 tys. zł. – mówi Wojciech Ściwiarski, rzecznik prasowy ZUS w województwie mazowieckim.

Jeśli koszty pogrzebu ponisła więcej niż jedna instytucja lub podmiot, zasiłek pogrzebowy jest proporcjonalnie rozdzialany. W przypadku organizacji pogrzebu na koszt państwa, organizacji politycznej lub społecznej, lecz członek rodziny także poniósł część koszów, zasiłek w pełnej kwocie 4 tys. złotych przysługuje temu członkowi rodziny. 

- Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa w razie niezgłoszenia wniosku o jego przyznanie w okresie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje. Chyba, że zgłoszenie wniosku w tym terminie było niemożliwe z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej. Wówczas prawo do zasiłku wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu - mówi Ściwiarski. 

Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci:

• osoby mającej ustalone prawo do emerytury lub renty,
• osoby mającej ustalone prawo do emerytury pomostowej,
• ubezpieczonego, w tym ubezpieczonego z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia,
• osoby mającej ustalone prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
• osoby, która zmarła w okresie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, członka rodziny rencisty i emeryta.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje także rodzicom, których dziecko urodziło się martwe. Potrzebny do tego jest skrócony odpis aktu zgonu albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe. 

Podstawowymi dokumentami wymaganymi do wypłaty zasiłku pogrzebowego są:

• wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego,
• oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku - kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem,
• dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo zgłaszającego wniosek z osobą zmarłą,
• zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniu w dniu śmierci (w przypadku, gdy zmarła osoba ubezpieczona lub członek rodziny osoby ubezpieczonej) - nie dotyczy to osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz osób z nimi współpracującymi.

Członkowie rodziny nie muszą dostarczać aktu zgonu - ZUS pozyska go elektronicznie.