Niemcy oddali zrabowany zabytek [FOTO]

Po ponad 70 latach Niemcy oddali zrabowany w czasach okupacji zabytkowy Pontyfikał Płocki. Kuria starała się o odzyskanie zabytku od lat 70. ubiegłego wieku. Teraz wreszcie się udało.

W środę biskup płocki Piotr Libera w towarzystwie ministra spraw zagranicznych Grzegorza Schetyny odebrał w ministerstwie średniowieczny manuskrypt z rąk niemieckiego ministra edukacji i wyznań, nauki i sztuki Bawarii Ludwiga Spaenle. Hitlerowcy zrabowali zabytkową księgę z seminaryjnej biblioteki w 1940 r. Teraz po 75 latach bezcenny zabytek wrócił do Płocka.

- XII-wieczny Pontyfikał biskupów płockich po latach wojennej zawieruchy i tułaczki powraca dziś do swego prawowitego właściciela - mówił biskup płocki w ministerstwie. - Zabytkowa księga zakończy swą długą wędrówkę w miejscu, gdzie najprawdopodobniej powstała, w opactwie benedyktyńskim na Tumskim Wzgórzu w Płocku.

Jak podkreślił biskup, manuskrypt to jedna z najstarszych ksiąg liturgicznych na ziemiach polskich, bezpośrednio związana z płocką katedrą. - Przez stulecia, jak wskazują dopiski na marginesach, kodeks ten był w stałym użyciu i aż do początku XVI wieku stanowił swoisty wzorzec dla innych tego typu ksiąg - wskazywał ordynariusz diecezji płockiej. - Pontyfikał Płocki jest typem pontyfikału rzymsko-germańskiego, który pojawił się w drugiej połowie X wieku. Został napisany na pergaminie jednym rodzajem pisma, tzw. minuskułą romańską. Na jego treść składają się przede wszystkim opisy ceremonii, jakie sprawował biskup. Niezwykle interesujące są dla nas zawarte w nim opisy obrzędów: obłóczyn zakonnic, obrzędów Wielkiej Soboty czy najstarszy opis rezurekcji na ziemiach polskich.

Do czasów wojennej zawieruchy przechowywano księgę najpierw w tej katedrze, a następnie w bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego. W 1940 r. manuskrypt został wywieziony do Niemiec. Służby prasowe resortu podają, że w 1973 r. został nabyty przez Bawarską Bibliotekę Państwową w Monachium jako rytuał z pontyfikałem pochodzenia niemieckiego z XIV wieku, spisany w języku łacińskim na pergaminie.

Dopiero pięć lat później polscy badacze zidentyfikowali księgę jako polski manuskrypt i rozpoczęto starania o zwrot cennego rękopisu. Prośbę ponowił na początku tego roku biskup płocki wsparty m.in. przez ministra Grzegorza Schetynę. Bawarska Biblioteka Państwowa w Monachium zgodziła się oddać zabytek.  To najstarszy zachowany pontyfikał polski. Opisane na jego kartach obrzędy „Depositio Crucis” i „Visitatio Sepulchri” oraz procesja rezurekcyjna są najstarszymi opisami tych obrzędów na ziemiach polskich.

Jak zapowiedział biskup podczas uroczystości przekazania Pontyfikału, po dopełnieniu niezbędnych procedur księga będzie eksponowana w skarbcu Muzeum Diecezjalnego w Płocku.

Fot. Karolina Siemion-Bielska, Michał Jasiulewicz / MSZ