Dokładnie 14 marca 2013 roku Muzeum Żydów Mazowieckich oficjalnie rozpoczęło swoją działalność. To tu płocczanie i turyści mogą dowiedzieć się o wkładzie Żydów w kulturę, naukę i ekonomię Polski.
Placówka, podlegająca pod Muzeum Mazowieckie w Płocku, mieści się w budynku dawnej "małej" synagogi, jednej z dwóch na terenie Płocka. Duża, na przeciwko pomnika 13 Straconych została zburzona w latach 50. W czasie II wojny światowej mieścił się tu Judenrat, czyli żydowska rada wykonująca polecenia władz okupacyjnych. 1 marca 1941 roku zlikwidowano płockie getto, wraz z jego ośmioma tysiącami mieszkańców, stanowiącymi wówczas około 25 proc. ludności miasta (w 1939 r. w Płocku mieszkało blisko 34 tys. osób) Był to koniec historii płockich Żydów, która zaczęła się jeszcze w XIII wieku.
- Ocalał budynek przy Kwiatka 7, którego właścicielem po zakończeniu drugiej wojny światowej został Komitet Żydowski. Z jego inicjatywy w dawnej bożnicy odbyło się pierwsze zebranie płockich Żydów, wzięły w nim udział 22 osoby. W 1949 r. powstała Spółdzielnia Krawiecko-Dziewiarsko-Pończosznicza im. Gerszona Dua-Bogena. W 1960 r. właścicielem tego miejsca został Skarb Państwa, dwa lata później budynek wpisany został do rejestru zabytków. Przestał być użytkowany w 1992 r. - tłumaczy Mariusz Wojtalewicz z Muzeum Mazowieckiego.
Przez ostatnie 6 lat muzeum odwiedziło ponad 70 tys. osób z całego świata, a odbyły się tu spotkania m.in. z Władysławem Bartoszewskim, prof. Szewachem Weissem czy naczelnym rabinem Polski Michaelem Schudrichem. Wśród prelegentów są także i ci, którzy otrzymali medal i dyplom „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”. Od 2016 roku realizowany jest projekt „Choćby jedno życie, choćby kromka chleba”. To cykl spotkań z Polakami, którzy ratowali Żydów z narażeniem własnego życia.
- Muzeum jest placówką o charakterze kulturalno-oświatowym, której podstawowym zadaniem jest ukazanie historii osadnictwa żydowskiego na ziemiach polskich. Przestrzeń wystawy podzielona jest na trzy główne strefy tematyczne: przedsionek, pomieszczenie Holokaust i salę główną. W przedsionku prezentowana jest historia Żydów na Mazowszu. Przedstawione są najważniejsze informacje i wydarzenia związane z dziejami osadnictwa żydowskiego na ziemiach polskich - od samych jego początków aż po współczesne odrodzenie kultury żydowskiej w Polsce - i dokumenty o charakterze statystycznym - mówi Wojtalewicz.
Z okazji szóstej rocznicy działalności odbędzie się koncert. Z Kujawsko-Pomorskiego Impresaryjnego Teatru Muzycznego w Toruniu przyjedzie spektakl, którego bohaterem jest Jerzy Wasowski: legenda Kabaretu Starszych Panów tworzonego w duecie z Jeremim Przyborą. Piosenki z jego kompozycjami wykonywali m.in. Kalina Jędrusik, Wojciech Młynarski, Hanna Banaszak, Wiesław Gołas, Magda Umer, Wiesław Michnikowski. W Muzeum Żydów Mazowieckich wyśpiewa je aktorka Klementyna Umer, na co dzień związana ze stołecznymi Teatrem Rampa i Teatrem 6. Piętro. W roli Narratora wystąpi Grzegorz Wasowski: syn Jerzego Wasowskiego, znany m.in. z radiowej Trójki i programów satyrycznych „Za chwilę dalszy ciąg programu” i „Komiczny Odcinek Cykliczny”. Początek o 18:00.
