Pierwszy dzień września nie kojarzy się wyłącznie z rozpoczęciem nowego roku szkolnego. To również data przypominająca o rozpoczęciu II wojny światowej. - Nasi sojusznicy zostawili nas samych i musieliśmy się mierzyć z dwiema największymi armiami Europy – przypominano młodzieży przy odwachu.
W Płocku w Dniu Weterana złożono kwiaty przy Stanisławówce i w samo południe na Płycie Nieznanego Żołnierza. Przy odwachu pojawili się przedstawiciele organizacji kombatanckich i osób represjonowanych, wiceprezydent Roman Siemiątkowski, dyrektorzy płockich szkół i uczniowie, przedstawiciele Wojskowej Komendy Uzupełnień.
Krótko przemawiał wiceprezydent Siemiątkowski.
- Szanowni państwo, 77 lat temu wybuchła największa, najtragiczniejsza wojna, która przyniosła śmieć ponad 60 mln ludzi na całym świecie i ponad 6 mln Polaków. Ta wojna to nie tylko tragiczne żniwo śmierci, ale również szereg zmian, jakie dokonały się na świecie, również w Polsce. Z tego miejsca dziękuję kombatantom, którzy zawsze uczestniczą w naszych uroczystościach patriotycznych. Są żywymi świadkami tamtych wydarzeń. Tu spotykają się z najmłodszymi mieszkańcami miasta, z młodzieżą szkolną, aby nieść przekaz o konieczności odwagi i patriotyzmu.
Wiceprezydent przypominał, że 17 września mamy kolejną rocznicę agresji sowieckiej na Polskę, obchodzimy Dzień Sybiraka. - Pamiętajmy zawsze o tych wydarzeniach, bo jak niegdyś powiedziano „naród bez historii to naród bez przyszłości”.
Przy odwachu wspominano powstanie Polski po 123 latach niewoli, którą później historycy nazwali II Rzeczpospolitą. - Zbudowano z powrotem jeden kraj, jak ktoś powiedział, z trzech nierównych połówek. Połączyliśmy koleje, wybudowaliśmy port w Gdyni, stworzyliśmy demokratyczne państwo. To nie był łatwy czas. Jedni sięgali po terror, żeby zamordować prezydenta Gabriela Narutowicza, drudzy przeprowadzali wojskowy zamach stanu. Była to jednak cały czas jedna Polska, co udowodniliśmy pierwszego września 1939 roku.
Następnie nawiązano do przemówienia ministra spraw zagranicznych Józefa Becka z piątego maja 1939 roku, który powiedział w Sejmie: - „Pokój jest rzeczą cenną i pożądaną. Nasza generacja, skrwawiona w wojnach, na pewno a okres pokoju zasługuje. Ale pokój, jak prawie wszystkie sprawy tego świata, ma swoją cenę. Wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelka cenę. Jest tylko jedna rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna, tą rzeczą jest honor”.
Polski minister dał jasno do zrozumienia, że nie dopuści do aneksji Gdańska do Rzeszy. Przemowę Becka transmitowały rozgłośnie radiowe. Była to również odpowiedź dla Adolfa Hitlera, który wcześniej powiadomił, że przestaje uznawać polsko-niemiecką deklarację o niestosowaniu przemocy zawartą w Berlinie w 1934 roku. Taki był skutek ujawnienia nowego układu polsko-brytyjskiego.
- Beck wtedy czuł za sobą poparcie całego społeczeństwa – usłyszeli w czwartek zgromadzeni przy Płycie Nieznanego Żołnierza. - Żaden z polskich polityków nigdy nie miał takiego poparcia, jak wtedy minister Beck. Jeszcze wtedy nikt nie wiedział, że za te słowa trzeba będzie zapłacić straszną cenę. Pierwszego września rozpoczęły się działania bojowe. Nasi sojusznicy zostawili nas samych i musieliśmy się mierzyć z dwoma największymi armiami Europy. Kampania wrześniowa nie zakończyła wojny. Kosztowała sześć milionów istnień tylko w Polsce. Zginęło koło trzech milionów Żydów. Poza nazwami, jak Synagogalna, nie został nawet ślad po tym, że przed wojną jedną trzecią mieszkańców naszego miasta stanowili Żydzi. Wojna spowodowała straszne spustoszenie. W 1945 roku przyszło wyzwolenie, ale bez wolności. Tak było do 1989 roku. Polska jest tylko jedna. Ze względu na pamięć o tych którzy zginęli, musimy jej służyć.
