Jakie mają być zdroje uliczne, leżaki, ławki, słupy, drzwiczki osłonowe np. szafek elektrycznych, tablice i gabloty, stojaki rowerowe, gazony, kwietniki, donice, słupki, kosze do śmieci... W jaki sposób uniknąć efektu przypadkowości i chaosu? Płocki Ratusz, jak zresztą inne miasta, postanowił zadbać o wrażenia estetyczne i opracował katalog mebli miejskich.
Każdy z nas ocenia przestrzeń, w której żyje. Czasem bardzo krytycznie. Patrzymy, czy ławki są stare i zaniedbane albo stylowe i nowoczesne, w jaki sposób komponują się z resztą przestrzeni i otaczającej zabudowy. W praktyce, poza aspektem wizualnym, liczy się także trwałość materiałów, z których są wykonane meble miejskie. Dobór właściwych materiałów umożliwi zachowanie wartości użytkowych i wizualnych przez zamierzony okres użytkowania. Katalog mebli miejskich miałby zapoczątkować proces, jakim ma być likwidacja przypadkowości, uporządkowanie naszego otoczenia zgodnie ze strukturą przestrzenną miasta. - Właściwie umeblowana przestrzeń dostarcza użytkownikom pozytywnych wrażeń estetycznych i wpływa na zwiększenie poczucia komfortu i bezpieczeństwa - czytamy w katalogu, który został opracowany w Wydziale Rozwoju i Polityki Gospodarczej Miasta (za opracowanie merytoryczne odpowiadał Referat Rewitalizacji i Estetyzacji Miasta).
W katalogu ujęto wzory mebli miejskich, jakie znajdziemy np. na dworcu, skwerku czy w innym zakątku miasta, który zmienił się w ostatnich latach za sprawą działań Ratusza. To propozycje, które należy dopasować do danej strefy (całe miasto podzielono na cztery), aby wygląd mebli miejskich za każdym razem korelował z charakterem zabudowy, był także wkomponowany w konkretną przestrzeń. Liczy się funkcjonalność i spójność estetyczna, przy jednoczesnym dążeniu do uniknięcia pełnej unifikacji elementów małej architektury na terenie całego miasta. Korzystanie z tego samego szablonu na każdym miejskim skwerku czy placu sprawiłoby, że żadne z tych miejsc nie uzyskałoby własnego charakteru.
- Powstaniu katalogu przyświecała idea uporządkowania elementów małej architektury umieszczanych w przestrzeni publicznej miasta. Nadrzędnymi założeniami dla powyższego opracowania była potrzeba wypracowania rozwiązań łączących funkcjonalność i wysoką estetykę oraz wypracowanie zasad, które ograniczą zbytnią różnorodność i przypadkowość w aranżacji przestrzeni publicznej - wyjaśniają w płockim Ratuszu. - Oprócz podwyższenia jakość estetycznej przestrzeni publicznej, chcieliśmy sprostać potrzebom i oczekiwaniom mieszkańców, zadbać o ergonomię oraz określić zasady lokalizacji poszczególnych elementów, aby umożliwić korzystanie z przestrzeni w efektywny sposób przez wszystkie grupy użytkowników.
Opracowanie skierowane jest do komórek organizacyjnych Urzędu Miasta Płocka, jednostek organizacyjnych oraz instytucji i spółek podległych urzędowi. Zastrzeżono, że realizowanie inwestycji w oparciu o katalog nie zwalnia z konieczności zachowania zgodności z obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności z ustawą prawo budowlane, ustawą o drogach publicznych, ustawą prawo o ruchu drogowym, normami dotyczącymi wykonania elementów oraz wymaganiami bezpieczeństwa, a także przepisami z zakresu bezpieczeństwa pożarowego i ochrony konserwatorskiej oraz zgodności z zapisami prawa miejscowego. Jednocześnie dopuszcza się zastosowanie innych elementów jako rozwiązań indywidualnych stanowiących część składową większej, całościowej realizacji, które podlegają odpowiednio akceptacji Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz Zespołu ds. Estetyki Miasta zależnie od lokalizacji.
Katalog ma określić jedynie ogólne cechy estetyczne, gabaryty, materiały oraz sposób wykonania i zasady lokalizacji objętych opracowaniem elementów. W skład katalogu elementów małej architektury wchodzą:
• ławki, leżaki i stoły;
• kosze i pojemniki na odpady;
• barierki miejskie i słupki;
• gazony, kwietniki, pojemniki na zieleń, bariery trawnikowe oraz osłony drzew i roślin;
• stojaki, wiaty i stacje napraw rowerów;
• elementy systemu komunikacji miejskiej, których forma nie jest narzucona przepisami odrębnymi,
jak gabloty informacyjne, tablice informacyjne i słupy ogłoszeniowe;
• drzwiczki osłonowe na szafy elektryczne, telefoniczne i sterownicze;
• zdroje uliczne i poidełka dla zwierząt;
• pojemniki na piasek.
Z katalogiem (liczy 153 strony) można się zapoznać na stronie www.rozwojmiasta.plock.eu - Płocki katalog mebli miejskich.
Podobny katalog od 2017 r. ma np. Szczecin. Tam, poza meblami miejskimi, ujęto również rodzaje nawierzchni i chodniki. Podobne rozwiązania zastosowano Poznaniu, Gdańsku czy Wrocławiu (dopisano także przystanki komunikacji publicznej, katalog ma również zastosowanie na terenach miejskich obiektów użyteczności publicznej, sportowo-rekreacyjnych, oświatowych, służby zdrowia.). W Warszawie podobne zestawienia mają od kilku lat i są szczególnie istotne, kiedy meble miejskie mają swój odrębny charakter, w żadnym innym mieście nie znajdziemy identycznych (miasto dysponuje prawami autorskimi do projektu).
Kilka przykładów z katalogu
