Jak płoccy lekarze oceniają środową debatę na temat wpływu Orlenu na zdrowie płocczan? O komentarz poprosiliśmy Jacka Zieleniewskiego i Jarosława Waneckiego.
Debata z udziałem ekspertów, która odbyła się w środę w Płockim Parku Przemysłowo-Technologicznym, była pierwszym spotkaniem poświęconym wpływowi środowiska na zdrowie płocczan, szczególnie w nawiązaniu do uzyskanych przez przewodniczącego płockiej rady miasta Artura Jaroszewskiego danych na temat częstszej niż w przypadku mieszkańców innych miast na Mazowszu zachorowalności płocczan na raka płuc. Debatę komentowali już dla nas jej uczestnicy - Artur Jaroszewski oraz Arkadiusz Zieliński, dyrektor Biura Ochrony Środowiska w Orlenie.
O komentarz po debacie poprosiliśmy również dwóch lekarzy - Jacka Zieleniewskiego, prezesa Płockiego Towarzystwa Lekarskiego oraz Jarosława Waneckiego, prezesa Okręgowej Izby Lekarskiej w Płocku. To właśnie PTL i Izba powołały niedawno zespół lekarzy różnych specjalności, który ma ustosunkować się do danych o zwiększonej częstotliwości występowania chorób nowotworowych. Na jego czele stanął Jacek Zieleniewski. Niektóre z wniosków zostaną przedstawione na zaplanowanej na wtorek 24 listopada sesji rady miasta.
Debata? Ciekawa, ale głównie... wizerunkowa
Dr n. med. Jacek Zieleniewski: Na pewno debata była ciekawym wydarzeniem, ubolewam jednak nad tym, że nikt z lokalnego środowiska lekarskiego nie został o nim poinformowany ani na nie zaproszony, co uniemożliwiło debacie nadanie jej wyższej rangi poza typowo wizerunkową działalnością koncernu.
Zdajemy sobie sprawę z działań w zakresie ochrony środowiska podejmowanych przez koncern i z pewnością należy je docenić, ale jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie, jaki jest wpływ środowiska na zachorowalność, śmiertelność czy w ogóle szeroko rozumianą zdrowotność mieszkańców Płocka, to nadal stoimy w miejscu, a debata wniosła niewiele nowego.
Dobrze byłoby, gdyby koncern wyraził chęć profesjonalnego włączenia się w badania genetyczne, środowiskowe, prowadzące do oceny zdrowotności w wybranych grupach ludności Płocka. W tej chwili nie dysponujemy pewnymi danymi na temat wpływu sąsiedztwa Orlenu na nasze zdrowie, natomiast informacje na temat skali szkodliwych substancji wydzielanych do powietrza w Płocku szokują. Nie da się obronić tezy, że to nie ma żadnego wpływu na nasze zdrowie, ale do ustalenia pozostaje zakres tego wpływu.
Tego zabrakło. Uważam, że formuła tego spotkania, brak zaproszenia płockich lekarzy, uniemożliwiła rzetelną dyskusję na ten temat. Tak też można było odczytać słowa jednego z zaproszonych autorytetów, który sprawiał wrażenie, jakby poczuł się wykorzystany. To nie jest dobra sytuacja. Jednym słowem czujemy się nieusatysfakcjonowani formą i efektami tego spotkania.
Nie możemy poprzestać na machaniu chorągiewką
Prezes OIL, Jarosław Wanecki: Niewątpliwie to dobrze, że taka debata się odbyła, że rozmawiamy na ten temat, choć dane przedstawione podczas tego spotkania są dobrze znane zarówno Arturowi Jaroszewskiemu, jak i nam, czyli środowisku lekarskiemu. Trzeba się zastanowić, co dalej. Odbyła się debata, za kilka dni jest sesja rady miasta, potem jeszcze konferencja i tu bym powiedział „stop”. Nie rozmawiajmy już dłużej o tym samym, zacznijmy działać. Co to oznacza? Jeśli Artur Jaroszewski pokazuje czerwoną chorągiewkę - „Uwaga, wskaźniki są podwyższone”, to kolejnym krokiem powinno być zweryfikowanie tych statystyk i to w co najmniej dwóch zakresach. Trzeba sprawdzić przede wszystkim, czy nie są one obarczone błędem statystycznym w wyniku nieprawidłowo prowadzonych rejestrów, zwłaszcza, że - przypomnę - dopiero wprowadzony w tym roku pakiet onkologiczny ujednolicił kody wskazujące na zachorowalność i umieralność na poszczególne nowotwory. Po drugie, trzeba by sprawdzić statystyki nie tylko dotyczące raka płuc czy nowotworów innych organów, ale też m.in. przewlekłej obturacyjnej choroby płuc czy poronień.
A to dopiero pierwszy krok po machaniu czerwoną chorągiewką, które samo w sobie nie jest konstruktywne. Kolejnym po zweryfikowani statystyk zadaniem - tym razem dla środowiska lekarskiego i naukowego, byłoby potwierdzenie, co powoduje tę zwiększoną zachorowalność - czy to bezpośredni wpływ pyłów i węglowodorów, czy stoi za tym Orlen, czy palenie w piecach, czy styl życia, czy komunikacja samochodowa. Do tego potrzeba szczegółowych badań w specjalnie powołanym do tego celu ośrodku medycznym, z odpowiednią metodą i profesjonalnym sprzętem. A to kosztuje.
Załóżmy, że te intuicyjne domysły wielu płocczan się potwierdzą. Co dalej? Samo krzyczenie „Orlen nas truje, pora umierać albo wyjechać” tylko nas przestraszy. Czy władze miasta mają pomysł, jak ugasić ten pożar? Czy miasto, Orlen, WIOŚ, ministerstwo zdrowia i kto tam jeszcze, znajdą pieniądze na poprawę opieki onkologicznej? Na programy zdrowotne, zarówno w zakresie profilaktyki wśród lekarzy pierwszego kontaktu, jak i potem profilaktyki wtórnej u lekarzy specjalistów? Zwłaszcza że badania, np. przesiewowa tomografia płuc, nie są tanie, a w dodatku rak płuc charakteryzuje się - jak to zostało powiedziane podczas debaty - długim okresem latencji.
Dobrze, że temat został wywołany, ale musimy to robić z głową. Gadać o tym samym i z tym samym zakresem danych można długo, wypić kawę, zaprosić jeden catering, drugi, Krzysztofa Ziemca, nawet samą Monikę Olejnik, ale z tego nic nie wyniknie. Trzeba usiąść i wspólnie opracować program działań, również na zaradzenie sytuacji, którą zastaniemy po poznaniu wyników. Jednym słowem - przed nami bardzo długa droga.
Czytaj też:
Na zdjęciu od lewej: Jarosław Wanecki, Jacek Zieleniewski, fot. Tomasz Miecznik / Portal Płock
