II Rzeczypospolita musiała bronić się przed najeźdźcą ze wschodu zaledwie kilkanaście miesięcy po odzyskaniu niepodległości. Wiosną 1920 roku bolszewicy przystąpili do kontrofensywy, wojska prowadzone przez marszałka Michaiła Tuchewskiego w sierpniu wdarły się na tereny Północnego Mazowsza.
18 sierpnia 1920 roku o godz. 6:00 Wojsko Polskie ruszyło do ataku na wsie Rogozino, Boryszewo i Trzepowo. Zostali jednak niespodziewanie zaatakowani przez III Korpus Konny Gaja Bżyszkiana. To miały być posiłki dla rosyjskich oddziałów przegrywających bitwę nad Wkrą. Nacierające na okoliczne wsie wojsko zostało w większości wybite, a miasto zostało bez obrony.
Bolszewicy weszli do miasta, ale po początkowym chaosie mieszkańcy przystąpili do obrony. Walki toczyły się w obrębie dzisiejszego starego miasta. Nie można wykluczyć, że Armia Czerwona zdobyłaby Płock, gdyby była nim zainteresowana. Bardziej interesowało ich jednak plądrowanie miasta, picie alkoholu i gwałcenie kobiet.
- Według szacunkowych danych żołnierze bolszewiccy dopuścili się w Płocku 52 gwałtów oraz ok. 30 usiłowań gwałtu. Pijane bandy chodziły od domu do domu, szukając kobiet. Rzucali się na kobiety w obecności rodziny – mężów, matek, dzieci – terroryzując swoje ofiary i innych domowników bronią. Stawiany opór czasami zniechęcał napastników, zwłaszcza pojedynczych. Gorzej było, gdy występowali w grupie, terroryzując bronią i obezwładniając swoje ofiary
- czytamy na niedpolegla.gov.pl.
W nocy od strony Radziwia do miasta dotarły posiłki, a bolszewicy ruszyli w kierunku Płońska. 19 sierpnia ok. godz. 11:00 już ich w mieście nie było. W obronie Płocka zginęło 107 osób - najmłodszy z nich, Antoni Gradowski, miał zaledwie 14 lat.
Za dzielną postawę mieszkańców Płock został 10 kwietnia 1921 roku został odznaczony przez marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyżem Walecznych. To odznaczenie otrzymały tylko dwa miasta - Płock i Lwów.
Uroczystości 105 lat później
Obchody rocznicy odparcia bolszewików zbiegają się ze Świętem Wojska Polskiego, które przypada na 15 sierpnia. Z tej okazji w mieście odbędzie się szereg uroczystości.15 sierpnia
- O 9:30 władze miasta złożą kwiaty przy pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego i przy pomniku Władysława Broniewskiego na pl. Obrońców Warszawy oraz kolumnie Zwycięskich Obrońców Płocka 1920 r. na pl. Narutowicza.
- O 10:00 w katedrze rozpocznie się Msza Święta w intencji Ojczyzny
- Ok. 11:20 - złożenie kwiatów na Bratniej Ziemi przy katedrze
- Ok. 11:30 - uroczystości przy Płycie Nieznanego Żołnierza
- 12:45-16:00 - plenerowy pokaz wojskowo-historyczny na pl. Narutowicza. W pokazie udział wezmą żołnierze, służby mundurowe, harcerze, Płocka Drużyna Kusznicza, WOPR, uczniowie szkół wojskowych, Książnica Płocka i Wolontariat Płocki.
- 20:00 - capstrzyk przy Bratniej Mogile (ul. Targowa, wejście przez teren Rodzinnych Ogrodów Działkowych).
18 sierpnia
- 10:00 - główne uroczystości patriotyczne na cmentarzu garnizonowym przy ul. Norbertańskiej 25.
Komentarze (0)