Post przerywany - czym dokładnie jest?
Post przerywany (ang. intermittent fasting) to podejście do żywienia, w którym okresy jedzenia przeplatają się z fazami postu w określonych ramach czasowych. W odróżnieniu od klasycznych diet, nacisk kładziony jest na harmonogram spożywania posiłków, a nie na kompozycję poszczególnych posiłków.Jednym z najpopularniejszych wariantów jest model 16/8, polegający na 16-godzinnym poście i 8-godzinnym „oknie żywieniowym”. Taki system można łatwo dopasować do codziennego trybu życia, na przykład przesuwając godziny śniadania lub kolacji. To wygodne rozwiązanie, zwłaszcza dla osób z napiętym harmonogramem codziennych zadań.
Informacje o poście przerywanym poparte badaniami naukowymi znajdziesz na: https://centrumrespo.pl/dieta/post-przerywany-16-8-cudowny-patent-na-odchudzanie/.
W jaki sposób post przerywany?
Zastanawiasz się, w jaki sposób stosować post przerywany? Przykładowy schemat:1. Faza postu – od godziny 20:00 do 12:00 dnia następnego, podczas której można pić jedynie wodę, kawę lub herbatę bez dodatków.
2. Faza jedzenia – w godzinach 12:00–20:00 spożywa się posiłki, zgodnie z sygnałami wysyłanymi przez ciało.
Istnieją jednak także inne warianty, np. dieta 5:2. Czyli:
• Normalne jedzenie przez 5 dni w tygodniu.
• Ograniczenie kalorii (500-600 kcal) przez 2 dni.
Czy taki model wystarczy, aby schudnąć? Odpowiedź jest bardziej złożona, niż się wydaje.
Czy sam post przerywany wspiera odchudzanie?
Podstawą redukcji wagi jest ujemny bilans kaloryczny – spożywanie mniejszej ilości kalorii, niż organizm zużywa. Sam post przerywany nie gwarantuje utraty wagi, jeśli kaloryczność diety jest zbyt wysoka. Niemniej dla wielu osób taki model ułatwia ograniczenie podjadania, co sprzyja kontrolowaniu ilości spożywanych kalorii.Dlatego też post przerywany musi być dostosowany do indywidualnych potrzeb i stylu życia.
Ciekawostka: czy wiesz, że podczas postu przerywanego organizm przełącza się na tryb spalania tłuszczu zamiast glukozy jako głównego źródła energii? Dzięki temu wzrasta produkcja ketonów, które nie tylko zasilają mózg, ale również mogą poprawiać koncentrację i jasność umysłu. To naturalny sposób na zwiększenie energii bez potrzeby sięgania po kawę!
Co można jeść podczas postu przerywanego?
Choć post przerywany określa „kiedy jeść”, to kluczowe jest również „co jeść”. Spożywanie przetworzonej żywności i nadmiaru słodyczy nie sprzyja redukcji masy ciała, a wręcz może prowadzić do jej wzrostu. Dlatego warto stosować zasady zdrowego odżywiania, takie jak:• Warzywa i owoce (50% talerza) – najlepiej różnorodne i w większej części warzywa.
• Węglowodany złożone (25% talerza) – produkty pełnoziarniste, kasze, ziemniaki, bataty.
• Białko (25% talerza) – chude mięso, ryby, rośliny strączkowe, tofu, jaja. Dodatkowo należy uwzględniać zdrowe tłuszcze, takie jak oliwa z oliwek, orzechy czy awokado. Warto stosować zasadę 80/20 – większość diety powinna opierać się na zdrowych produktach, a 20% mogą stanowić ulubione przekąski.
Ciekawostka: czy wiesz, że post przerywany jest praktykowany od tysięcy lat? Wiele tradycji religijnych i kulturowych, takich jak Ramadan czy buddyjskie posty, uwzględnia okresowe wstrzymywanie się od jedzenia. Okazuje się, że te starożytne praktyki mają także naukowe podstawy, ponieważ mogą poprawiać zdrowie metaboliczne i wzmacniać układ odpornościowy!
Kiedy unikać postu przerywanego?
Post przerywany nie jest odpowiedni dla każdego i istnieją sytuacje, w których należy go unikać. Kiedy dokładnie?Przede wszystkim nie jest zalecany kobietom w ciąży i karmiącym piersią, ponieważ ich organizmy potrzebują stałego dostarczania składników odżywczych dla prawidłowego rozwoju dziecka i produkcji mleka. Osoby z zaburzeniami odżywiania, zarówno obecnymi, jak i przebytymi, również powinny go unikać, ponieważ może to pogłębić trudności z kontrolowaniem jedzenia. Dla osób z niedowagą lub mających trudności w przybieraniu na wadze post może być szkodliwy, ponieważ utrudnia dostarczenie odpowiedniej ilości kalorii i składników odżywczych. W przypadku cukrzycy, zwłaszcza typu 1 lub zaawansowanego typu 2, post może prowadzić do niebezpiecznych wahań poziomu glukozy i wymaga ścisłej konsultacji z lekarzem.
Należy również zachować ostrożność przy problemach hormonalnych, ponieważ post przerywany może wpłynąć na równowagę hormonalną, szczególnie u kobiet, prowadząc na przykład do zaburzeń cyklu miesiączkowego.
