Obowiązująca ustawa regulująca kwestie godła, barw i hymnu została uchwalona w 1980 roku. Co więcej, część jej zapisów ma jeszcze wcześniejsze pochodzenie i została przejęta z regulacji tworzonych w realiach powojennych. Zdaniem byłego kierownictwa Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego taki stan prawny przestał odpowiadać współczesnym standardom funkcjonowania państwa.
Była ministra kultury Hanna Wróblewska wskazywała, że przepisy nie przystają do realiów administracji cyfrowej, nowoczesnych technologii druku ani powszechnego wykorzystywania symboli państwowych w internecie. To właśnie ta diagnoza stała się impulsem do powołania zespołu, który ma przygotować propozycje zmian.
Orzeł biały i techniczne ograniczenia obecnego wzoru
Jednym z kluczowych problemów jest oficjalny wzór godła. Wizerunek orła białego, choć utrwalony w świadomości społecznej, nie spełnia wszystkich wymogów współczesnej grafiki użytkowej. Trudności pojawiają się przy jego skalowaniu, cyfrowym odwzorowaniu oraz jednolitym stosowaniu przez instytucje publiczne.
Dziennik „Rzeczpospolita” opisał, że rozważane korekty mają dotyczyć szczegółów, a nie istoty symbolu. Wśród nich wymienia się m.in. precyzyjniejsze określenie barwy złotych elementów orła – korony, dzioba i szponów – oraz możliwe korekty kształtu skrzydeł. Celem jest wyeliminowanie dowolności interpretacyjnej i stworzenie jednoznacznego wzorca.
Flaga państwowa i problem niejednolitych kolorów
Ważne zmiany w godle i fladze obejmują również kwestie barw narodowych. Choć sama konstrukcja flagi nie jest kwestionowana, obecne przepisy nie precyzują wystarczająco odcieni bieli i czerwieni. W efekcie w przestrzeni publicznej funkcjonują flagi wyraźnie różniące się kolorystyką.
Eksperci podkreślają, że brak jednoznacznych norm kolorystycznych prowadzi do chaosu estetycznego, zwłaszcza podczas wydarzeń państwowych i międzynarodowych. Nowelizacja ustawy miałaby wprowadzić klarowne standardy, dostosowane do współczesnych norm technicznych i produkcyjnych.
Są też zastrzeżenia co do hymnu i jego zapisu
Zmiany nie ograniczają się wyłącznie do symboli wizualnych. W trakcie analiz pojawiły się także zastrzeżenia dotyczące hymnu narodowego. Nie dotyczą one jego treści ani melodii, lecz sposobu zapisu nutowego i wykonawczego, który w obecnej ustawie nie odpowiada dzisiejszym standardom edytorskim.
To powoduje rozbieżności interpretacyjne i problemy przy oficjalnych wykonaniach hymnu. Zdaniem osób zaangażowanych w prace, uporządkowanie tych zapisów jest konieczne, by zapewnić spójność i jednolite stosowanie symbolu o szczególnym znaczeniu państwowym.
Konstytucyjne granice zmian i zapewnienia resortu
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podkreśla, że nie ma mowy o naruszaniu konstytucyjnych podstaw symboliki państwowej. Art. 28 Konstytucji jasno wskazuje, że godłem jest orzeł biały w koronie w czerwonym polu, a barwami narodowymi są biel i czerwień. Te zapisy pozostają bezdyskusyjne.
Rzecznik MKiDN Piotr Jędrzejowski informował, że na obecnym etapie zbyt wcześnie jest mówić o szczegółach nowelizacji. Zakres zmian oraz ich ostateczny kształt będą przedmiotem dalszych prac zespołu. Jak podkreślano, chodzi o dostosowanie przepisów do współczesnych realiów, a nie o ingerencję w symboliczne fundamenty państwa.
Prace zespołu i planowany termin zakończenia
Zespół, który rozpoczął prace pod kierownictwem ministry Marty Cienkowskiej, ma zakończyć swoje działania w trakcie obecnej kadencji rządu. Jako orientacyjny termin wskazywana jest jesień przyszłego roku. Do tego czasu prowadzone będą analizy prawne oraz prace nad spójnym projektem ustawy.
Resort kultury zapowiada, że proponowane rozwiązania będą miały charakter techniczny i porządkujący, bez elementów, które mogłyby być odczytywane jako próba zmiany znaczenia symboli narodowych.
Korona Chrobrego i wcześniejsze inicjatywy obywatelskie
Temat symboli państwowych pojawiał się już wcześniej w debacie publicznej. Dwa lata temu do Kancelarii Prezydenta RP trafiła obywatelska petycja autorstwa Bartosza Wałęgi, dotycząca zmiany wyglądu godła.
Autor postulował zastąpienie obecnej korony tzw. koroną Chrobrego, określaną również jako korona uprzywilejowana. W petycji znalazł się także postulat umieszczenia korony na fladze państwowej, w jej lewym górnym rogu. Propozycja ta wykraczała jednak poza konstytucyjnie określony wygląd barw narodowych i nie została wdrożona.
Między porządkowaniem prawa a ochroną tradycji
Ważne zmiany w godle i fladze oraz zastrzeżenia co do hymnu pokazują, jak trudne jest pogodzenie wielowiekowej tradycji z potrzebami nowoczesnego państwa. Resort kultury podkreśla, że celem nie jest redefinicja symboli, lecz stworzenie jasnych i aktualnych reguł ich stosowania.
Prace nad nowelizacją mają doprowadzić do sytuacji, w której symbole Rzeczypospolitej Polskiej będą chronione i prezentowane w sposób spójny, jednoznaczny i dostosowany do realiów XXI wieku.
Komentarze (0)