Płock: Częściej umieramy na raka

Publikujemy smutny w tonie list, który przesłał do naszej redakcji Artur Jaroszewski. Przewodniczący rady miasta pyta publicznie: dlaczego płocczanie częściej niż mieszkańcy innych miast umierają na raka oskrzeli i płuc? 

Oto list, który przysłał do naszej redakcji Artur Jaroszewski.

Słabość płockich płuc i oskrzeli

Dane Krajowego Rejestru Nowotworów są alarmujące: Płock jest liderem statystyk umieralności na nowotwory oskrzeli i płuc wśród polskich miast ponad 100-tysięcznych.

Gdy trzy lata temu odkryłem tzw. aferę benzenową (niepokojąco wysokie wyniki stężenia benzenu w automatycznej stacji monitoringu płockiego powietrza), nie sądziłem, że dotykam wierzchołka naszej płockiej „środowiskowej góry lodowej”. Od tej pory wiele czasu poświęciłem na analizowanie licznych dokumentów i raportów, dotyczących ochrony środowiska. Obszerna lektura rodziła kolejne wątpliwości. W ich efekcie przestałem wierzyć zapewnieniom Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, głoszącym, że stan płockiego powietrza jest w normie i nie odbiega od przeciętnego poziomu zanieczyszczeń w innych polskich miastach. Moje zastrzeżenia podzielili inni radni. Pod koniec 2013 roku, po raz pierwszy w historii, Rada Miasta Płocka nie przyjęła rocznego „Raportu WIOŚ o stanie środowiska w województwie mazowieckim”.

          Kilka miesięcy później radni jednogłośnie upoważnili prezydenta do podjęcia działań, zmierzających do zakupu przez miasto Płock własnej mobilnej stacji pomiarowej, mierzącej poziom zanieczyszczeń płockiego powietrza. Bardzo szybko doczekaliśmy się reakcji ze strony WIOŚ („Kolejna stacja pomiarowa? To bezsensowne i bezrozumne, przecież są już dwie – WIOŚ i Orlenu”.) oraz ze strony Głównego Inspektora Ochrony Środowiska („Wniosek Pana Artura Jaroszewskiego, Przewodniczącego Rady Miasta Płocka, o zobligowanie prezydenta miasta do zakupu mobilnej stacji pomiarowej jest całkowicie bezzasadny.”).

          Równolegle z poszukiwaniem prawdy o stanie płockiego powietrza rozpocząłem starania o dotarcie do danych porównawczych, pokazujących stan zdrowia mieszkańców Płocka na tle innych polskich miast. Wszak to, czym oddychamy, bez wątpienia ma wpływ na nasze zdrowie. Wydawało mi się, że takimi danymi powinny dysponować instytucje zajmujące się zdrowiem. Niestety, oficjalne pisma do Ministra Zdrowia i Prezesa NFZ przyniosły rozczarowanie – instytucje te nie dysponują takimi danymi! Więcej szczęścia przyniosła korespondencja z Głównym Urzędem Statystycznym. Okazało się, że corocznie w ramach rządowego Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej, GUS tworzy m.in. statystyki zachorowań i leczenia wybranych chorób. W ten sposób dotarłem do Krajowego Rejestru Nowotworów.

          KRN jest obszerną bazą danych na temat zachorowań i zgonów na nowotwory w Polsce, administrowaną przez Centrum Onkologii w Warszawie – Instytut Marii Skłodowskiej-Curie. Przez wiele miesięcy analizowałem te dane. Porównywałem Płock z innymi miastami. Odbyłem wiele spotkań, m.in. z przedstawicielami płockiego środowiska medycznego. Chciałbym za to szczególnie podziękować trzem płockim lekarzom: dr Waldemarowi Kujawie, dr Jackowi Zieleniewskiemu i prezesowi Płockiej Okręgowej Izby Lekarskiej dr Jarosławowi Waneckiemu. Rozmowy z nimi bardzo mi pomogły.

          Główną przyczyną zgonów na nowotwory w Polsce są nowotwory oskrzeli i płuc. Ponieważ rak oskrzeli i płuc bezpośrednio wiąże się z jakością powietrza, którym oddychamy, w pierwszej kolejności przeanalizowałem statystyki, dotyczące tego nowotworu. Niestety, dane te, z punktu widzenia mieszkańców Płocka, są bardzo niepokojące. W okresie ostatnich 10 lat Płock jest liderem pod względem umieralności na nowotwory oskrzeli i płuc pośród wszystkich miast ponad 100-tysięcznych w Polsce.

Poniżej w tabeli zestawiłem dane zbiorcze za lata 2003-2012, w tym współczynniki zgonów na 100 tys. mieszkańców (danych za lata 2013 i 2014 KRN jeszcze nie opublikował):

          Powyższe dane, to tylko ułamek niepokojących informacji, zawartych w Krajowym Rejestrze Nowotworów. Zainteresowanym polecam szczegółową lekturę.

          Ustawowo oceną jakości powietrza zajmują się instytucje państwowe. Podobnie wygląda sytuacja z nadzorem i finansowaniem służby zdrowia. W ślad za większą umieralnością na nowotwory górnych dróg oddechowych powinny być do Płocka kierowane dodatkowe pieniądze z NFZ-u na przeciwdziałanie temu zjawisku. Ale NFZ podobno takimi danymi nie dysponuje…

          Wobec powyższego władze Płocka nie mogą być bezczynne. Urząd Miasta Płocka powinien zbierać wiarygodne dane na temat zanieczyszczeń środowiska oraz na temat zachorowalności i zgonów mieszkańców na choroby środowiskowe. Na ich podstawie muszą powstawać wiarygodne analizy. Jeśli dane te nie interesują NFZ-u czy Ministerstwa Zdrowia, muszą interesować płockie władze. W przeciwnym razie nadal słuchać będziemy bajek.

          Analogicznie jest z badaniami zanieczyszczenia płockiego środowiska naturalnego. A chyba nikt nie ma wątpliwości, że obydwie kwestie są ze sobą ściśle powiązane…

          Dlatego też ponownie zwracam się z propozycją do Prezydenta Miasta Płocka – spróbujmy zbadać rzeczywisty stan środowiska naturalnego w Płocku i jego wpływ na zdrowie mieszkańców z pomocą środków zewnętrznych. Urząd Miasta Płocka powinien aktywnie poszukiwać odpowiednich programów w ramach funduszy unijnych i norweskich. Ochrona środowiska i zdrowie mieszkańców należą do unijnych priorytetów. Proponuję również zorganizowanie w Płocku, pod patronatem Prezydenta Miasta Płocka, konferencji naukowej nt. przyczyn najwyższej w Polsce umieralności na raka oskrzeli i płuc.

          Na zakończenie stawiam dwa publiczne pytania do profesjonalistów.

Pierwsze do WIOŚ – co takiego wyjątkowego jest w płockim powietrzu, że mieszkańcy Płocka umierają na nowotwory oskrzeli i płuc częściej niż mieszkańcy innych miast? (Tylko bardzo proszę o niepowtarzanie bajek, że główną przyczyną są spaliny komunikacyjne oraz przydomowe paleniska. W porównaniu chociażby z Krakowem czy Górnym Śląskiem jesteśmy pod tym względem „czystym” miastem, ale umieramy częściej).

Drugie do płockiego środowiska medycznego – na co jeszcze płocczanie chorują i umierają częściej niż mieszkańcy innych miast?

 Artur Jaroszewski

Przewodniczący Rady Miasta Płocka

Czytaj też