Zbliża się kolejna wielka awantura o kulturę. Radni Prawa i Sprawiedliwości stanowczo sprzeciwili się finansowaniu przez miasto występu kapeli R.U.T.A, bo ich zdaniem, płocczanie nie mogą być obrażani we własnym mieście i za własne pieniądze. Co na to prezydent, płocka Kuria i RUTA?
Nie ucichły jeszcze waśnie po awanturze o Irydiona, kapelę z Brzegu, a nadchodzi kolejna wielka batalia w związku z wydarzeniami kulturalnymi w Płocku. Przypomnijmy: Irydion miał kilka tygodni temu wystąpić podczas Rockowych Ogródków, ale jako że zostały okrzyknięty przez stowarzyszenie Nigdy Więcej zajmujące się walką z przejawami rasizmu, zespołem mającym związki ze sceną neofaszystowską, w przededniu występu organizatorzy koncert odwołali. (czytaj )
Choć skojarzenia z awanturą wokół Irydiona pojawiają się mimowolnie, te dwie sytuacja jednak wiele różni. Najważniejsze: festiwal Rockowe Ogródki jest inicjatywą prywatną Michała Kublika, co prawda dofinansowywaną przez Ratusz, ale jednak prywatną, a Rynek Sztuki, w ramach którego zapowiedziano właśnie koncert R.U.T.Y, odbywa się rokrocznie jako inicjatywa Płockiego Ośrodka Kultury i Sztuki. Czyli płaci zań miasto. Temu z kolei sprzeciwili się wczoraj radni Prawa i Sprawiedliwości. Poza tym zarzuty wobec Irydiona nie dotyczyły treści śpiewanych przez kapelę utworów, ale roboczo nazywając – otoczki zespołu – z kim się spotykają, z kim są lub nie związani, kogo widać na ich koncertach i w jakich koszulkach chodzą ci, których na tych koncertach widać. W przypadku RUTY chodzi zarówno o twórczość, i o tę otoczkę.
Co konkretnie zarzuca się Rucie i co to w ogóle za jedni?
R.U.T.A to autorski projekt Macieja Szajkowskiego, lidera folkowego zespołu Kapela ze Wsi Warszawa. Tajemniczy skrótowiec pomysłodawcy tłumaczą jako Ruch Utopii, Transcendencji, Anarchii albo Radykalna Unia Terrorystyczno-Artystowska, a owocem pracy nad projektem jest płyta „GORE - Pieśni buntu i niedoli, XVI-XX w.", zawierająca punkowe aranżacje dawnych piosenek ludowych wyrażających sprzeciw chłopów wobec feudalizmowi i wyzyskowi pana, wójta i plebana. Na płycie śpiewają między innymi tacy wokaliści jak Paweł "Guma" Gumola (Moskwa), Robert "Robal" Matera (Dezerter), Nika (Post Regiment) oraz Hubert "Spięty" Dobaczewski z Lao Che.
Płoccy radni są zdania, że z publicznych pieniędzy nie powinny być finansowane przedsięwzięcia kulturalne, które oczerniają wartości chrześcijańskie, wiarę i księży. Chodzi zwłaszcza o przebijający wyraziście z archaicznych pieśni antyklerykalizm. Na przykład w piosence „Ksiydza z kazalnicy zrucić” - argumentują radni - „ksiądz nie jest już dobrym pasterzem, stereotypowo największym autorytetem w całej wsi, ale ciemiężcą, do tego zerkającym lubieżnie na kobiety, często cudze”. A w piosence „Hej Wielebny Bracie” słyszymy: "Cy na to mos łeb wygolóny, Byś uwodziuł dzieci, córki, zóny? i dalej: Demon! Diable! Bier na widły i do piekła. Bier na widły i do piekła! Bier na widły i do piekła! A uważaj żeby dusza nie uciekła.
„Zatrzymajmy marsz faszystów, nacjonalistów i innych zboczeńców”, czyli otoczka
Druga sprawa to otoczka. Chodzi o to, co i w jaki sposób muzycy głoszą ze sceny. – Publiczne poniżanie ludzi niezależnie, kim są, winno być piętnowane przez władzę publiczną (rządową, samorządową), nie zaś promowane i wspierane finansowo – piszą radni do prezydenta Płocka. - Trudno pogodzić się również z faktem, że za pieniądze mieszkańców promuje się grupę osób, których celem jest godzenie w najwyższe wartości patriotyczne poprzez np. nawoływania do bojkotu i blokowania Marszu Niepodległości w dniu 11 listopada”.
O czym mowa? Jak dowodzą radni, podczas Off Festival, który odbył się 7 sierpnia 2011 r. w Katowicach, lider projektu Maciej Szajkowski zakpił sobie z uroczystego papieskiego błogosławieństwa i sponiewierał słownie spore grono osób: "...jeszcze tylko ogłoszenie parafialne. Urbi et Orbi. Jedenastego listopada moi drodzy, w Warszawie zbieramy się w ramach koalicji i porozumienia 11 listopada, by zatrzymać marsz faszystów, rasistów, nacjonalistów i innych zboczeńców...Przybywajcie tłumnie" – zachęcał Szajkowski do przychodzenia na kontrmarsz. Marszem „faszystów i innych zboczeńców” Szajkowski nazywa warszawski, całkowicie legalny Marsz Niepodległości. Radni przypominają, że honorowy patronat nad marszem obrał Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, a poparcia udzielili mu m.in. profesor Jan Żaryn czy dr Artur Górski. - Najbardziej bulwersujący jest fakt stygmatyzowania etykietą "faszysty" czy "zboczeńca" Żołnierzy Wyklętych, którzy oddali swoją młodość i zdrowie, często ryzykując życiem swoim oraz swoich najbliższych podejmując, bohaterską walkę z hitlerowskimi Niemcami i komunistycznym ZSRS – kończą radni.
Płocka Kuria: Czekamy na rozwój wydarzeń
Apel radnych został również wysłany do wiadomości płockiej Kurii. Jak dowiedzieliśmy się od rzeczniczki Elżbiety Grzybowskiej, Kuria zapoznała się z listem, ale na razie nie wydała pisemnego stanowiska w tej sprawie.
– Z niepokojem obserwujemy przejawy kultury neopogańskiej, które są obecne w twórczości różnych zespołów i inicjatyw kulturalnych – usłyszeliśmy w Kurii. – Będziemy czekać na rozwój wypadków.
Prezydent Nowakowski: Nie będę cenzurował sztuki
Na temat kontrowersji wokół piątkowego koncertu porozmawialiśmy także z prezydentem Andrzejem Nowakowskim. Prezydent zaznaczył, że odpowiedź dla radnych jest właśnie przygotowywana. – Trudno mi komentować tę sytuację, bo z projektem zetknąłem się po raz pierwszy – przyznał Andrzej Nowakowski. – Po otrzymaniu pisma od radnych PiS poprosiłem o wyjaśnienia dyrektora płockiego Ośrodka Kultury i Sztuki, który przedstawił mi osiągnięcia projektu, wskazał na udział w nim na przykład członków płockiego Lao Che, którzy jak wiadomo odwołują się do tematu Powstania Warszawskiego i podejmują w swoich piosenkach wątki patriotyczne.
Prezydent podkreślił, że jest przeciwny cenzurowaniu sztuki. – Nie jest rolą prezydenta, żeby cenzurować wypowiedzi artystów na jakikolwiek temat, nie chciałbym uzurpować sobie roli cenzorskiej – mówi Andrzej Nowakowski. – Jeśli natomiast okaże się, że czyjekolwiek uczucia religijne zostaną obrażone podczas występu grupy, pozostaje oczywiście dochodzenie swoich praw na drodze sądowej. Mam jednak ogromną nadzieję, że do tego nie dojdzie.
RUTA: Zarzuty są absurdalne!
Jak podkreślił prezydent, jednym z wokalistów, którzy brali udział w nagrywaniu płyty „Gore” jest Hubert „Spięty” Dobaczewski z płockiego Lao Che. Poprosiliśmy go o komentarz w związku ze sprzeciwem radnych PiS. – Niestety, nic nie słyszałem o protestach w związku z koncertem w Płocku, mój udział w projekcie był właściwie marginalny, dodałem jedną deklamację, nie koncertowałem z RUTĄ, więc nie wiem, do czego muzycy mieliby nawoływać podczas koncertów – mówił nam „Spięty”. – Utwory na płycie wyrażają postawę chłopa pańszczyźnianego sprzed wieków, nie sądzę, by należało wiązać ten przekaz z współczesnością, ale jak podkreślam – trudno mi komentować tę sprawę, bo nie mam szerszego oglądu – uciął lider Lao Che.
Zaskoczony sprzeciwem radnych PiS jest lider RUTY, Maciej Szajkowski. – Zarzuty pod naszym adresem są po prostu absurdalne – komentuje Szajkowski. – Jasne, jest w tych utworach wiele momentów antyklerykalnych, ale taka właśnie jest ta twórczość, Kościół katolicki w oczach chłopa pańszczyźnianego sankcjonował ustrój feudalny, był jego gwarantem.
Twórca projektu podkreśla, że pieśni prezentowane na płycie, mimo że przesycone antyklerykalizmem, są jednak organiczną składową dawnej polskiej kultury ludowej. - To co? Należy ich zakazać, a tych, którzy je wykonują, spalić na stosie?! – pyta wzburzony.
Ale jednak w wielu wywiadach lider RUTY mówi o przeniesieniu dawnych dziejów uciskanego przez feudalizm i Kościół katolicki chłopa na dzisiejszą sytuację, na współczesność. Jak więc wygląda ta analogia, jak współcześnie odczytywać te utwory? – Można powiedzieć, że stale obecny jest syndrom religijności pańszczyźnianej, religijności, którą przyjmujemy bezkrytycznie, bez weryfikacji i potrzebnej modyfikacji, bez refleksji, czy wychodzi ona naprzeciw aktualnym potrzebom duchowym – wyjaśniał Maciej Szajkowski. – To przecież nie są moje odkrycia prywatne, to powszechny osąd, my go jedynie werbalizujemy.
Co w takim razie z drugim zarzutem podniesionym przez radnych PiS? Że RUTA wzywa do bojkotowania legalnego skądinąd marszu w Święto Niepodległości, który rokrocznie przechodzi ulicami Warszawy? – Mamy prawo do wyrażenia swojego sprzeciwu, gdy różnorakie środowiska neofaszystowskie, grupy nawiązujące do przedwojennego ONR-u próbują zawłaszczyć to święto, podporządkować je swoim politycznym celom i pod płaszczykiem patriotyzmu afirmować swoją działalność - tłumaczył Szajkowski. – Mocno chcę to podkreślić: mojego sprzeciwu nie budzą demonstracje środowisk niepodległościowych, do których i ja się zaliczam, ale jestem przeciw, gdy w mieście, które straciło podczas powstania ponad 200 tys. cywilów, w kraju, który przeszedł piekło II wojny światowej i za który walczyli moi dziadkowie w Armii Krajowej, środowiska nacjonalistyczne i skinheadowskie manifestują swoje ideały!
Twórca projektu uważa, że reakcja płockich radnych wynika przede wszystkim z niewiedzy i niezrozumienia
założeń projektu. – Grzechem głównym jest dla mnie to, że wytoczono przeciwko RUCIE ciężkie działa, podczas gdy nikt nie pofatygował się nawet, żeby chociaż przeczytać dołączoną do albumu książkę. Proszę przeczytać choćby artykuł w „Gościu Niedzielnym” – spotkaliśmy się ze zrozumieniem nawet ze strony katolickiego tygodnika!
Zobacz też:
