Kanabinole, spośród których najpopularniejsza jest marihuana, to najczęściej zażywane na świecie nielegalne środki psychoaktywne. Marihuana (THC, ganja, zioło) ma potężne grono zwolenników, którzy podkreślają jej słaby potencjał uzależniający i kilka pozytywnych właściwości, jak poprawianie nastroju albo łagodzenie bólu. Fakt, marihuana działa słabiej niż wiele innych narkotyków, jednak to nie oznacza, że jest bezpieczna. Palenie marihuany może skutkować problemami psychicznymi i negatywnie wpływać na ogólne zdrowie.
Dlaczego ludzie sięgają po marihuanę?
Dla niektórych osób palenie marihuany to nie tylko nawyk, ale też styl życia. Używka sprawia, że są bardziej wyluzowani, odstresowani i beztroscy. Zioło wzmacnia ich doznania zmysłowe i pomaga na chwilę utracić poczucie czasu. Ze względu na popularność marihuany, łatwo jest też znaleźć kontakt do dilera lub osobę, która poczęstuje narkotykiem na imprezie. Co więcej, dzięki nowym metodom wzmacniania zioła, palenie marihuany może zapewnić bardziej intensywne doznania, niż dawniej. Popularny obecnie na rynku „skun” uprawia się bez dostępu do słońca, z użyciem specjalnych lamp, a często także wzmacnia, dzięki czemu zawiera około 40% więcej kanabinolu niż marihuana palona w latach 60-tych.(1,2)
Czy palenie marihuany szkodzi zdrowiu?
Nie każdy, kto zapalił marihuanę, nawet kilka razy, odczuwa negatywne skutki zdrowotne lub wpada w nałóg. Dlatego jej szkodliwy i uzależniający potencjał często jest bagatelizowany. Tymczasem marihuana może uzależniać, czego dowodem są objawy zespołu odstawiennego, które pojawiają się u osób ze skłonnością do jej nadużywania. Silny głód substancji, kłopoty z odprężeniem się, lęki, drażliwość, bezsenność, znudzenie, to charakterystyczne objawy zespołu odstawiennego u uzależnionych. Znacznie rzadziej występują: drżenie, poty, kołatanie serca, nudności, wymioty. (1)
U niektórych osób efekt zapalenia marihuany może być inny od oczekiwanego. Szczególnie po przyjęciu wysokiej dawki lub u użytkowników podatnych na jej działanie. Wówczas, zamiast błogości i odprężenia, mogą wystąpić:
- napady lęku, panika, odczucie derealizacji (świat wydaje się „inny”),
- depersonalizacja - użytkownik marihuany czuje się inaczej, jakby nie był sobą, może mieć omamy wzrokowe i/lub słuchowe oraz urojenia,
- paranoje, np. przekonanie o byciu śledzonym, prześladowanym,
- zaburzenia wzwodu u mężczyzn,
- problemy z kooradynacją ruchową,
- opóźniony czas reakcji.(1,3)
Jakie są długoterminowe skutki palenia marihuany?
Lata obserwacji nad wpływem marihuany na organizm przyniosły głównie wnioski dotyczące zwiększonego ryzyka zaburzeń psychicznych u osób, które sięgają po ten narkotyk. Specjaliści nie są jeszcze pewni, czy palenie marihuany może wywołać chorobę, czy przyspiesza i ujawnia predyspozycję do zaburzeń psychicznych. Niepokojące jest jednak częste występowanie tego rodzaju zaburzeń u osób, które sięgają po kanabinole. Najczęstsze to: osobowość antyspołeczna, zaburzenia lękowe, ciężka depresja, choroba afektywna-dwubiegunowa, natręctwa oraz osobowość paranoidalna. Chorzy na schizofrenię, którzy palą marihuanę, borykają się z cięższym przebiegiem choroby.(1)
Długotrwałe palenie marihuany obniża także sprawność intelektualną, co dotyczy szczególnie osób, które zaczęły eksperymentować z ziołem w wieku nastoletnim. Badania przeprowadzone w Nowej Zelandii z udziałem uczestników, którzy zaczęli intensywnie palić marihuanę w wieku nastoletnim wykazały, że ich iloraz inteligencji obniżył się średnio o 8 punktów IQ (między 13. a 38. rokiem życia). U osób, które zaczęły palić w wieku dorosłym, nie zaobserwowano zmian w poziomie inteligencji.(4)
Oprócz zaburzeń psychicznych, palenie marihuany może spowodować:
- problemy z układem oddechowym, spowodowane przez dym, który podrażnia płuca - oddani palacze ganji mogą borykać się z kaszlem, zwiększoną produkcją flegmy oraz większą podatnością na choroby dróg oddechowych,
- przyspieszoną akcję serca - marihuana przyspiesza pracę serca do 3 godzin po wypaleniu skręta, co zwiększa ryzyko ataku serca, szczególnie u ludzi starszych i mających problemy z układem sercowo-naczyniowym,
- nudności, wymioty, odwodnienie.(4)
Sięganie po marihuanę w czasie ciąży zwiększa ryzyko gorszego rozwoju psychofizycznego dziecka.(1)
Jak rozpoznać, że ktoś pali marihuanę?
To pytanie, które często zadają sobie rodzice, zaniepokojeni, że ich dziecko może wplątać się w nałóg i próbować także innych narkotyków.
Marihuana występuje w postaci liści, luźnych albo pozlepianych, które charakteryzują się intensywnym, słodkawym zapachem. Palacz marihuany posiada także szklane fifki, bibułki, pudełeczka. Wielu sympatyków ganji lubi manifestować swój nawyk poprzez noszenie gadżetów lub ubrań z nadrukiem w postaci liścia marihuany.
Po wypaleniu jointa charakterystyczny jest dobry humor, rozbawienie, odprężenie, trudności ze skupieniem uwagi. Trzeba jednak pamiętać, że reakcja na marihuanę nie jest taka sama u każdego, bo niektóre osoby reaguję niepokojem, lękiem, złym samopoczuciem.(2,3)
Fizycznymi objawami są natomiast:
- rozszerzone źrenica i słaba reakcja źrenic na zmiany natężenia światła,
- przekrwienie spojówek,
- słodkawy zapach ubrań, oddechu,
- niekontrolowany śmiech, chichot,
- gadatliwość i przyspieszenie ruchów lub przeciwnie, spowolnienie mowy i ruchów,
- duży apetyt, szczególnie na słodkie produkty,
- częste robienie dygresji.(2)
Długotrwałe palenie marihuany może doprowadzić do wycofania społecznego, zamknięcia się w sobie, napadów agresji, nadwrażliwości oraz wspomnianych wcześniej halucynacji, iluzji, psychoz. Palacze marihuany często mają zaniżone aspiracje życiowe i zawężają krąg zainteresowań.(1,2)
Sposobem na wykrycie marihuany w organizmie jest również test na obecność THC w moczu. Marihuana utrzymuje się w ustroju do 3 tygodni.(2)
Czy uzależnienie od marihuany można leczyć?
Nie istnieją leki, które eliminują uzależnienie od marihuany. Skutecznym sposobem na wyjście z nałogu jest psychoterapia. Jej celem jest motywacja pacjenta i uczenie go radzenia sobie bez substancji.(4) Jeśli więc masz problem z brakiem kontroli nad przyjmowaniem marihuany lub uważasz, że bliska Ci osoba używa jej w ryzykowny sposób, zgłoś się do ośrodka leczenia uzależnień.
Niektóre osoby, oprócz palenia marihuany, sięgają także po inne, niebezpieczne używki, w tym alkohol i/lub „twarde” narkotyki. W ciężkich przypadkach konieczne jest stacjonarne leczenie uzależnień, poprzedzone kilkudniowym detoksem.
Osoby uzależnione, które potrzebują całodobowej opieki specjalistów, mogą zgłosić się do kliniki AKME. Jej kadra składa się z doświadczonych specjalistów, którzy umożliwiają podopiecznym łagodne i bezpieczne przejście przez detoks oraz systematyczny udział spotkaniach terapeutycznych, indywidualnych i grupowych. Na terapię mogą zgłosić się także bliscy osoby uzależnionej, którzy często również potrzebują wiedzy o nałogu, motywacji i wsparcia.
Bibliografia:
- Habrat B. Uzależnienie od kanabinoli. https://psychiatria.mp.pl/uzaleznienia/73150,uzaleznienie-od-kanabinoli Data dostępu: 11.10.2018
- Moneta-Malewska M. Jak poznać, że ktoś zażywa narkotyki? https://www.narkomania.org.pl/czytelnia/jak-poznac-ze-ktos-zazywa-narkotyki/ Data dostępu: 11.10.2018
- The truth about marijuana. https://www.drugfreeworld.org/drugfacts/marijuana/short-and-long-term-effects.html Data dostępu: 11.10.2018
- Marijuana. https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/marijuana Data dostępu: 11.10.2018
