Mobbing pochodzi z języka angielskiego od wyrazu „mob”, czyli nie tylko tłum i natłok, ale również obleganie i napastowanie. To określenie na prześladowanie podwładnego lub współpracownika w pracy, które może się przejawiać ośmieszaniem, obelgami, poniżaniem skutkującym obniżeniem samooceny pracownika, wyizolowaniem go z grupy pracowników, doprowadzeniem go do odczuwania lęku przed pracą i ciągłego uczucia zdenerwowania. Każdy mobbing w pracy powinien zostać zgłoszony przez prześladowanego pracownika – w atmosferze strachu i poniżenia nie można pracować i spokojnie funkcjonować, a mobbing jest karalny prawnie.
Mobbing a dyskryminacja w pracy
Mobbing – w skrócie – to działania, które powodują zastraszanie i nękanie pracownika. Do tych działań wliczamy nie tylko publiczne upokarzanie pracownika, straszenie zwolnieniem z pracy, wymuszanie pracy po godzinach, ale również otrzymywanie obelżywych wiadomości mailowych, uniemożliwianie pracownikowi wykonywania zadań w dobrych warunkach, ale w urągających jego godności. To odbija się na życiu prywatnym i zawodowym prześladowanego pracownika, który jest bezradny wobec długotrwałych działań mobbera (prześladowcy), ponieważ np. obawia się o utratę jedynego źródła dochodów.
Sytuacją z pola mobbingu może być taka, w której pracownik został oddelegowany do konkretnego zadania, ale nie otrzymał narzędzi do jego wykonania. Tym samym polecenie służbowe nie mogło zostać wykonane, jednak pracownik usłyszał od przełożonego, że to przez jego niekompetencje zlecenie nie zostało wykonane; nie nadaje się do tej pracy i powinien się zwolnić. Takie sytuacje mogą powtarzać się w nieskończoność, jeżeli pracownik nie odejdzie z pracy lub nie zgłosi mobbingu.
W zakres dyskryminacji pracownika również wchodzi upokarzanie i poniżanie, ale nie należy mylić dyskryminacji z mobbingiem. Dyskryminacja polega na łamaniu zasad równego traktowania w zatrudnieniu. Przejawem jest niesprawiedliwie przydzielona wysokość wynagrodzenia w porównaniu do innych pracowników, nagminne pomijanie pracownika przy przydzielaniu dodatkowych świadczeń, awansach (jeżeli pracownik wykazuje się odpowiednimi predyspozycjami do awansu), szkoleniach i kursach dla pracowników. Powodem działań dyskryminacyjnych może być płeć, religia, orientacja seksualna, niepełnosprawność, rasa, wiek, narodowość, pochodzenie etniczne.
Kiedy można zgłosić mobbing?
Jeżeli prześladowanie w miejscu pracy:
- wywiera szkodliwy wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne pracownika,
- negatywnie wpływa na jego pozycję zawodową i postrzeganie pracownika przez otoczenie w miejscu pracy,
- hamuje relacje między współpracownikami,
- sprowadza się do nękania bezpośredniego i pośredniego, publicznie lub w odosobnieniu,
- prześladowany pracownik nie powinien czekać za długo ze zgłoszeniem mobbingu w miejscu pracy.
Prześladowanemu pracownikowi może pomóc Państwowa Inspekcja Pracy, sprawa może zostać zgłoszona również policji lub prokuraturze. Jeżeli pracownik chce otrzymać od mobbera zadośćuczynienie za doznane krzywdy, sprawa będzie rozpatrywana przez sąd pracy, do którego należy skierować odpowiednie pismo.
Mobbing, mobbing urojony czy zła atmosfera w pracy?
W jednej firmie może być wielu prześladowanych pracowników, ale generalnie mobbing skupia się na krzywdzeniu psychicznym jednostki. Zdarzają się sytuacje, w których pracownicy niekorzystną atmosferę w pracy uznają za prześladowanie – stwierdzają, że nie dają rady pracować pod presją czasu, do pracy chodzą zestresowani i niepewni. Inne przypadki stanowią pracownicy, którzy źle odbierają merytoryczne i kulturalne uwagi na temat swojej pracy od przełożonego.
Czy to jest już mobbing?
Nie. Jeżeli:
- pracownik został skrytykowany na podstawie konkretnych argumentów, a sama krytyka przebiegła w sposób kulturalny i merytoryczny,
- w miejscu pracy panuje ogólnie stresująca atmosfera z powodu złego zarządzania organizacją czasu pracowników – nie z powodu bezpodstawnego i celowo złośliwego zachowania pracodawcy,
- pracownik nie awansuje z powodu swojej ewidentnej niekompetencji,
- nie otrzymuje premii, ponieważ w porównaniu do działań innych pracowników nie wykazuje się odpowiednimi predyspozycjami i kompetencjami, nie jest poddawany mobbingowi.
Należy umieć odróżniać od siebie zasadną i konstruktywną krytykę pracownika oraz bezpodstawne, złośliwe prześladowanie pracownika, mimo że posiada on odpowiednie kompetencje i predyspozycje do pracy.
Jeżeli czujesz, że od dłuższego czasu jesteś niesprawiedliwie traktowany przez pracodawcę lub współpracownika, nie zasługujesz na publiczną krytykę, czujesz się upokarzany i wyśmiewany, pracodawca nie zapewnia Ci celowo odpowiednich warunków i narzędzi do pracy, a następnie obwinia o wszystko Ciebie, a te wyjątkowo stresujące sytuacje powtarzają się bardzo często – nie zwlekaj ze zgłoszeniem mobbingu.
Artykuł powstał we współpracy z Grafton.pl:
